________________
૧૧
વૈશિક્ય આનંદમયી માતાજીમાં પણ ખરું. આ બધું જરૂરી ખરું, છતાં ઠેકઠેકાણે કર્મયોગની આજના યુગે ઉમેરણા જરૂરી થઈ પડે છે.
શ્રી અરવિંદો અને માતાજીને આ કર્મયોગના સંદર્ભમાં વાંચવા વિચારવા ઉપયોગી જણાશે. પરંતુ છેવટે તો શ્રીમદ્ભી ન્યાયસંપન્ન વૃત્તિ, આપણા સદ્ગત ગુરુદેવની માનવતાવાળી વાત, પંડિતજીનું પંચશીલ વાળું સમન્વય ભર્યું શુદ્ધ લોકશાહી યુક્ત રાજકારણ અને એની પછવાડે રાજનો કર્મયોગજ સત્યને વિશ્વવ્યાપી બનાવવા માટે આજે અનિવાર્ય ભાસે છે.
સક્રિય આધ્યાત્મ કેવું હોય અને કર્મ માત્રમાં ધર્મ-સ્પર્શ કેવી રીતે લગાડવો તે તો ગાંધી જીવનમાંથી જ મળશે. એટલું જ નહીં બલકે સંસ્થાકીય ઉત્થાન અને સર્વાગીણતા વાળી વાત પણ ત્યાંજ અનુભવાતી મળશે. સદ્ગત ગુરુદેવનાં બન્ને અંજલિ કાવ્યો અહીં તાજાં થઈ જાય છે. તા. 3-2-79, સંધ્યા
સંતબાલ
બીજાને ધર્મ પમાડવાનું મહત્ત્વ બીજાને માટે આર્થિક રીતે ઘસાવું તે (જરૂર પડે ત્યાં) ગૃહસ્થ માટે અનિવાર્ય આવશ્યક ગણાય. પણ એ બધું તો સ્થૂળ છે. તે બીન જરૂરી નથી. એમ છતાં સાથો સાથ સૂક્ષ્મ રીતે જોતાં જાપ દ્વારા સધાતી આત્મીયતાના કેટલીકવાર અણધાર્યું. અને સર્વોત્તમ રૂપ આપે છે. ઠાણાંગ નામના અંગસૂત્રમાં બીજી કોઈપણ બાબત કરતાં વિશેષ મૂલ્ય ધર્મ પમાડવાનું કહ્યું છે. વડીલો કે માબાપનો ઉપકાર ચામડી ઉતરડી પગરખાં સિવડાવવા છતાં નથી વાળી શકાતો પણ ધર્મ પમાડવાથી જરૂર વાળી શકાય છે, તેમ ખાસ કહેવાયું છે. તેનો નિચોડ આ જ હોઈ શકે. અલબત્ત આપણી આંતરશુદ્ધિ, પ્રભુશ્રદ્ધા અને એકાગ્રતાની ત્રિવેણી તો જાપ સમયે જોઈએજ.
સંત વિનોબા અને ઈન્દિરાબેન સંત વિનોબા પાસે ઈદિરાબેન જાય છે તેને હું શુભ લક્ષણ ગણું છું કારણ એ રીતે પણ સંત-સમાગમ તો થાય જ છે ને ? સંત વિનોબાને ઈન્દિરાબેનનો રંગ કાંઈક લાગતો હોય, તો યે વિશેષ રંગ તો સંત વિનોબાનોજ ઈન્દિરાબેનને લાગે, એમ માનીને ચાલવું ઘટે. જોકે “ગો-વધ પ્રતિબંધ” એ મુદ્દા પર તો મતભેદ તમારો છે જ નહીં.
શ્રી સદગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે
