________________
૧૮૪ (૧) સંકલ્પની પરિશુદ્ધિ ઉપર પૂરો આનો ઊંડો વિચાર એટલો અને એવી રીતે કરવો જેથી પાછળથી તેના ઉપર ફેર વિચાર કરવો ન પડે. એકવાર વિવેકપૂર્ણ વિચાર યુક્ત સંકલ્પ કર્યા બાદ પાછળથી કોઈ તેમાં વહેવાર દોષ પણ બતાવે તો પણ સંકલ્પ બદલવો નહીં. આવો વ્યવહારુ કારણોસર સંકલ્પ તોડવાથી ઈચ્છાશક્તિ ક્ષીણ થાય છે.
(૧) અને આ રીતનો સંકલ્પ પાર પાડતાં જો કોઈ વ્યવહાર હાની ઉઠાવવી પડે તો સહન કરી લેવી, પણ આધ્યાત્મિક હાની તો ન થવા દેવી.
... આ - સાચી વાત ગળે ઊતરવી કઠણ છે, આના માટે કરવું શું જોઈએ તે ગુરુદેવ આજ્ઞા આપો :
ગુરુદેવઃ સંકલ્પ ભલે નાનો કરવો પણ પૂરેપૂરો પાળવો. એમ કરતાં કરતાં એ શક્તિ વધવા પામશે. દા.ત. આજે આટલા વાગે સૂવું જ છે અને આટલા વાગે ઊઠવુંજ છે તો તેજ પ્રમાણે સૂવું અને ઊઠી જવું. થોડા દિવસ પણ આવી ટેવ પાડવાથી પરિણામ રૂડું જણાય વગર નહીં રહે. આટલું થયા પછી બીજો આગળ ક્યો સંકલ્પ કરવો તે વાત સૂઝવા માંડશે. ગુરુપૂર્ણિમા
સંતબાલ
આત્મનિષ્ઠાનું મહત્ત્વ (૧) ઉપનિષદમાં લખ્યું છે કે વચનસિદ્ધિવાળો માણસ જે કહેશે તે પ્રમાણે થવાનું - બનવાનું. આત્મવિશ્વાસ નથી. આત્મનિષ્ઠા છે. કોઈપણ ધર્મમય કાર્ય આવા મનુષ્ય માટે અસંભવ નથી. માણસ જ્યારે આત્મનિષ્ઠ બની જાય છે ત્યારે સંકલ્પ કરતો નથી. સંકલ્પ કરવામાં આત્મશક્તિ વિશે કાંઈક શંકાને સ્થાન હોય છે પણ આત્મનિષ્ઠ માણસ શંકાને ઓળખતો જ નથી. તે નથી સંકલ્પ કરતો, તેના બધાં કાર્યો સ્વાભાવિક હોય છે. (આત્મવિશ્વાસ અને આત્મનિષ્ઠ વચ્ચેનો ભેદ અને અર્થ ગુરુદેવ, સમજાવો :
ગુરુદેવ : આત્મનિષ્ઠાપણું એ સાચી સ્થિતિ છે જ્યારે પ્રથમ તો “આત્મવિશ્વાસ જ કેળવવો પડે, તે કેળવતાં કેળવતાં સ્વાભાવિક બની જાય તે જુદી વસ્તુ છે અને તેમાંથી આત્મ-નિષ્ઠ પણું આવતું જશે. મતલબ, આત્મવિશ્વાસ લગી એ “કરવાની” ચીજ હોય છે, પણ આત્મનિષ્ઠા આવે ત્યારે “કરવાપણું” નથી રહેતું છતાં અનાયાસે થઈ જાય છે. એમ છતાં
શ્રી સદગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે
