________________
૧૮૨ બાબતમાં સૌથી પ્રથમ જગતું ગુરુ તરીકે આપણું ધ્યાન ભગવાન કૃષ્ણ ખેંચે છે “વિષ્ણુ વંદે જગતુ ગુરુ” અથવા “કૃષ્ણ વંદે જગગુરુ” એ યથાર્થ છે કારણ કે ગીતામાં અર્જુનને ઉદ્દેશ સદાકાળ માટે આખાએ જગતને એમણે (ભ. કૃષ્ણ) માર્ગદર્શન આપ્યું છે અને તે સૌને લાગુ પડે તેવું છે.
બીજે નંબરે જગનૂરુ તરીકે સાહિત્યકાર વ્યાસજીને યાદ કરી શકાય. એમણે સાહિત્યની દિશામાં અજોડ ચીજ આપી છે. ત્રીજે નંબરે આદ્ય જગગુરુ શંકરાચાર્યને યાદ કરાય, કારણ કે વૈદિક ધર્મમાં સંન્યાસ આશ્રમ ગૃહસ્થાશ્રમ અને વાનપ્રસ્થાશ્રમ પછીજ આવે. જ્યારે એમણે બ્રહ્મચર્યાશ્રમમાંથી સીધો સંન્યાસજ ગ્રહણ કર્યો અને ગીતા પર સુંદર ભાષ્ય રચ્યું. પછી તો શંકરાચાર્ય પદે આવનારને માટે એ પ્રથા પડી ગઈ. ટૂંકમાં ગીતા એજ મોટે ભાગે આખાએ જગતને એક અનોખા રૂપે પ્રગટ થઈને - ભારતમાં પ્રગટ થઈને - જેમણે જેમણે એની ખુદની રચના કરી અથવા એના પર ભાષ્ય બનાવ્યું. તે સૌને ગુરુ પદ આપી દીધું છે. હવે આખાએ ભારતે જગત્ ગુરુ બનવાનું છે અને લોક-લક્ષી લોકશાહી મારફત રામરાજ્ય સિદ્ધ કરવાનું છે. એથી ભારતના એકએક નાગરિકે પં. જવાહરલાલની માફક વિશ્વ માનવ અને જગતની માનવ જાતના અદનામાં અદના શિષ્ય બનવાની જરૂરીઆત ઊભી થઈ છે. જે પોતાની જાતને અદનામાં અદની બનાવશે તેજ સાચી વિશ્વમયતા સાધી શકવાનો છે. આ અષાઢી પૂર્ણિમાનો આજ છે સાચો સંદેશ. તા. 2-7-78
સંતબાલ
“સવે જીવ કરું શાસન રસી” શ્રી વલ્લભરામ વ્યાસની સર માટેની વ્યાખ્યા આજના જમાનાને અનુરુપ છે એમ કહી શકાય. પુશ્ય-પ્રદાનની વાત તો પારિભાષિક છે. શક્તિપાત જેવુંજ એ કાંઈક છે. પણ જ્યાં લગી હું કાંઈક આપું છું એવો ખ્યાલ ગુરુને આવે ત્યાં લગી કદાચ એમના શબ્દોમાં ગુરુને બદલે સગુરુ ભલે લેખી શકાય, પણ જૈન પરિભાષા મુજબ “આમ્મા પિયરો” એટલે મા-બાપ તો ન જ કહેવાય. જૈન પરિભાષા પ્રમાણેના ગુરુઓને તો છયે કાય પ્રાણીમાત્રના મા-બાપ બનવાનું હોય છે. જેમ પોતાના બાળકો માટે સાચા મા-બાપ જે કાંઈ કરે તે બદલ સ્પૃહા રાખતા નથી. માટે પોતાને ફાળે આવેલું કર્તવ્ય જ
શ્રી સદગુર સંગે : વિશ્વને પંથે
