________________
૧૯
આઠ પ્રકારની દૃષ્ટિ
(૨) ગુરુદેવ બોલ્યા : “દૃષ્ટિ આઠ પ્રકારની છે - મિત્રા (વિચારવિવેક), તારા, બલા, દિક્ષા, સ્થિરા (સ્થિતપ્રજ્ઞ દશા) કાન્તા, પ્રભા અને પરા. ઓઘદૃષ્ટિ આ આઠમાં ગણાતી નથી. તે ઓઘનો વિચાર હોતો જ નથી.
ચિચણ, તા. 26-5-78
❀
અહંકાર
(૩) બાહુબલિનું દૃષ્ટાંત ગુરુદેવ વારંવાર આપે છે. અહંતા હોય તો મહાન તપશ્ચર્યા કરી વ્યર્થ જાય છે તેનું આ દૃષ્ટાંત છે. છેવટે ગુરુને શિષ્ય બાહુબલિ પર દયા આવે છે એટલે બે સાધ્વીઓને (સુંદરી અને બ્રાહ્મી) બાહુબલિને જાગૃત ક૨વા – અહંકારમાંથી - મોકલ્યાં. સાધ્વીઓ બોલ્યાં “વીરા મારા ગજ થકી હેઠા ઊતરો” બાહુબલિ સાવધ થયા અને ગજ એટલે અહંકારનો ખ્યાલ આવ્યો. પછી પગલું ભર્યું અને કેવળજ્ઞાન થયું. કથિતાશય એ કે અહંકાર મોક્ષ-મુક્તિમાં અડચણ છે તે દૂર કરવા ગુરુનું માર્ગદર્શન અને આશાકિંતતા આવશ્યક છે.
.
ગુરુ આજ્ઞા તથા આશીર્વાદનું મહત્ત્વ
(૪) ગુરુઆજ્ઞા - પરવાનગી - લઈ મોક્ષ માટે જનાર શિષ્યને મોક્ષ મળે છે એનો દાખલો ગજસુકુમારનો ગુરુદેવે આપ્યો. મોક્ષની સાધના માટે ગુરુઆજ્ઞા લઈ ગજસુકુમાર નીકળ્યો. ગુરુએ ચેતવ્યા : “મહા સંકટનો સામનો ક૨વો પડશે, જો જો ધ્યાન રાખજો” શિષ્ય બોલ્યા : “આપના આશીર્વાદ છે એટલે મને વાંધો નહીં આવે.” ત્યારબાદ તેમના સસરાએ પોતાની પુત્રીનો ત્યાગ કર્યો તેથી ગુસ્સે થઈ તપશ્ચર્યા કરતા ગજસુકુમારના લોચ કરેલા મસ્તક ઉપર અંગારા (સસરાએ) મૂક્યા. પણ તે મહાવેદનાને - ગુરુ આશીર્વાદના અનુસંધાને (શ્રદ્ધાએ) સહી, તેને મોક્ષ મળ્યો. આનો અર્થ એ કે ગુરુ આજ્ઞા અને આશીર્વાદનું પાલન અને મૂલ્ય શિષ્ય જો સતત જાળવતો રહે તો શ્રેય માર્ગે જલદી જવાય છે.
(૫) દર્શનાર્થી સાથે મોક્ષ માર્ગની વાત કરતાં ગુરુદેવે મેઘકુમારનો પણ દાખલો આપ્યો. રાજપાટ છોડી મેઘકુમારે દીક્ષા લીધી. પહેલા જ દિવસે સાધુ જીવનનો કઠણ-કડવો તેમને અનુભવ થયો તેથી રાત્રે ઊંઘ ન આવી. સવારે ફરિયાદ
શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે
