________________
૧૦૪
“આપણે જે કાંઈ કરવું તે કર્તવ્ય ધારીને નિઃસ્પૃહતાથી કરવું. આથી કર્તવ્યનો નિજાનંદ મળે છે. અને ક્રિયા માત્ર ફળવતી હોય છે એટલે એકાદ ઠેકાણે પ્રયોગમાં નિષ્ફળ જઈએ તો બીજે ઠેકાણે કેટલીકવાર એનું બેવડું સાટું મળતું હોય છે. આનું જ નામ બીજી પરિભાષામાં આપણે એમ કહી શકીએ કે કુદરત મૈયાએ આપણી ગુણવૃદ્ધિને લીધે એકાએક અચાનક આવીને મદદ કરી.” તા. 25-7-78
સંતબાલ
વિશ્વમયતાની નિઃસ્પૃહતા ... અત્યારે “વિશ્વમયતાની જાડી વ્યાખ્યા એવી સમજાય છે કે, અહંતામમતા ઓગાળવા અને સંબંધો સરજાતા હોય તો બાંધવા અને રફતે રફતે વિકસાવી વિવેકપૂર્ણ જાળવણી પછી આત્મીયતા બાંધવી. શક્ય તેટલા પૂર્વગ્રહો પણ છોડવા, છતાં જાગૃતિ અને human weaknesses ને બરદાસ પ્રસન્નચિત્તે વગર ફરીઆદ “પી” જવી આમાં ભૂલ થતી હોય, અગર તો ઉમેરો કરવો હોય તો ગુરુદેવ નાથ, પ્રકાશ પાથરો : ગુરુદેવ :
થોડું એ વિચારવાનું છે કે કેટલીકવાર નજીકની વ્યક્તિ ઘણું તેમના માટે (જો કે શક્ય તેટલી નિઃસ્પૃહતાની દૃષ્ટિ રાખી) કરવા છતાં કશોય સારો પ્રત્યાઘાત ન આપે એટલું જ નહીં, ઊલટો નબળો - નરસો પ્રત્યાઘાત આપે અને કેટલીકવાર ઘણી દૂરની વ્યક્તિ કે સમૂહે જરા સરખું કાર્ય કર્યું કે તરત ઊલટભેર ઘણી સારી પ્રતિક્રિયા તરત બતાવી દે. આ બતાવી આપે છે કે આપણું શક્ય તેટલી નિઃસ્પૃહાથી કરેલું કાર્ય એક ઠેકાણે ભલે નિષ્ફળ જતું લાગે પણ એવું જ નથી હોતું. ક્યાંક અને ક્યાંકથી એનું સુફળ મળે જ છે. આ પરથી તારવણી એ નીકળે છે કે જેમ એક દૂર દૃષ્ટિવાળો વેપારી એક ચીજમાં ખોટ ખાઈને પણ વિશાળ વ્યાપારનો નફો જોઈ આગળ ને આગળ વધે છે તેમ વિશ્વમયતાના જિજ્ઞાસુએ-નિઃસ્પૃહીએ-આગળ અને આગળ વધે જ જવું. તા. 25-7-78
સંતબાલ
શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે
