________________
૧૧
રાખે તો ઘણું સુંદર કાર્ય એમને માટે અને આખીયે દુનિયાના માનવ સમાજ માટે બને પરંતુ આ લોકો ધર્મગુરુઓના પરિચયમાં રહેવા છતાંય ધર્મગુરુઓએ તેમનામાં પાયાની જે ઊણપો રહેલી છે તે તરફ ભાગ્યેજ ધ્યાન દોર્યું છે. એટલેજ જે બે પાયાઓ ખૂટે છે (૧) માનવતા (૨) માર્થાનુસારીપણું તે બેમાં બીજા પાયા માટે શ્રીમદે જાતે જીવી બતાવ્યું છે, અને પોલા પાયાનું જીવી બતાવ્યું છે, ગાંધીજીએ તથા તેના વારસદાર ૫. જવાહરલાલે તેમજ એ માનવતાને પુટ આપ્યો છે. સદ્ગત ગુરુદેવ કવિવર્ય પૂ. નાનચંદ્રજી મહારાજશ્રીએ (પણ) એ આજે ખાસ જરૂરી બની રહે છે. તા. 11-78
લાલ
કામનો દોષ કાઢવા કરતાં પુરુષાર્થની માત્રા વધાર્યું જવી
ગોસ્વામી તુલસીદાસનું વચન ઘૂંટી ઘૂંટીને પી જવા જેવું, યાદ રાખવા જેવું છે:
જડ ચેતન ગુણ દોષ મય, વિશ્વ કિન્ડ કિરતાર, સંત હંસ ગુણ ગહહીં પય પરિહરિ વારી વિકાર.”
એટલે કે જડમાં શું કે ચેતનામાં શું? પણ દરેક ઠેકાણે ગુણો અને દોષો જાણે બે પાસામાં એ બન્ને પડેલાજ છે.
ધાર્મિક રૂપક અનુસાર જોતાં સતયુગમાં પણ કોઈક ખૂણે કલિયુગ જેવી ઘટના બનતી હોય છે અને કલિયુગમાં પણ કોઈક ખૂણે સતયુગ જેવી ઘટના બની જવી અશક્ય નથી. એટલે કામનો દોષ કાઢવા કરતાં પુરુષાર્થની માત્રા વધાર્યો જવી એજ રાજમાર્ગ છે.
આ હળાહળ લેખાતા કળિયુગમાં પણ ભારતના ગુજરાત પ્રદેશમાં મહાત્મા ગાંધીજી જનમ્યાજ ને? જેમણે અદ્ભુત કાર્ય (કોંગ્રેસ સંસ્થા મારફત) કરી જગતને આ વિજ્ઞાન યુગે સત્ય અહિંસાના પ્રયોગો કરી અભુત સફળતા પ્રાપ્ત કરી અને ધર્મ પ્રદાન એવા ભારતનો માર્ગ ચોખ્ખો કર્યો. તા. 19-5-78
સંતબાલ
શ્રી સદ્ગુરુ સંગે : વિશ્વને પંથે શ્રી સર સંગે વિશ્વની વાતો - ૧૨
