________________
જોઈએ. લખમશી શેઠે આ વાત સાંભળી હતી. એક તરફથી આવી નિંદા અને બીજી તરફથી આવી પ્રશંસા સાંભળીને તેને ચકાસવાનું મન થઈ આવેલું અને તેથી જ તે અહીં આવેલા હતા.
લોંકાશાહનું તેજ જોતાં જ તે ઠરી ગયા. તેની પ્રતિભા તેમને અપ્રતિમ દેખાઈ. શાન્તભાવે તેમણે ધર્મચર્ચા શરૂ કરી. તેમના સંવાદનો મુખ્ય સાર આ હતો.
લખમશી બોલ્યા : લોંકાશાહ ! એમ સાંભળ્યું છે કે તમે ઉપદેશ કરી લોકોને ભરમાવી એક નવો પંથ ઊભો કરવાનો પ્રયત્ન કરો છો તે શું સાચું છે?
લોકાશાહ : હું ઉપદેશક નથી. હું તો માત્ર સાધારણ શોધક છું. કોઈ ધૂળધોયા ધૂળમાંથી શોધન કરે છે. કોઈ મરજીવા રત્નાકરમાંથી રત્ન શોધે છે. તેમ મને પણ શોધવાનો સ્વભાવ પડી ગયો છે. મારી પાસે જ્યારે ને ત્યારે સૂત્ર પડ્યાં જ હોય. તેમાંથી થોડું થોડું શોધીને એકઠું કરતો જાઉં છું અને કોઈ ગ્રાહક આવે તો તેને તે માલ દેખાડું છું. લોકો મને ટૂંઢક (ટૂંઢિયો) તરીકે ઓળખે છે. અને નવા પંથની વાતમાં તો એમ છે કે ભગવાન મહાવીરે કંઈ પંથ કાઢ્યો ન હતો, પણ આજે એ એકજ ધર્મમાં સેંકડો ગચ્છો પડી ગયા છે. અને તે એક બીજાને માંડ્યા કરે છે એટલે વળી તેમાં ઉમેરો ક્યાં કરવો ! અને મારા જેવા ગરીબ વાણિયાની શક્તિ પણ શું? પણ ભગવાન મહાવીરના સૂત્રવાંચનથી મને માત્ર એટલું સમજાયું છે કે ધર્મમાં ભેદ અને ઝઘડા ન હોય.
લખમશી : એ બધા ઝઘડા શાથી થયા હશે ? લોંકાશાહ : તે જ હું તમારી પાસે સમજવા માગું છું.
લખમશી : મને તો કશુંયે સમજાતું નથી. તમારી આ જ્યોતિ આગળ મારો દીવો ફીકો પડી જાય છે. એટલું કહેતાં જ એકદમ એ બોલી ઊઠ્યા, લોકાશાહ ! તમે મૂર્તિપૂજાનો વિરોધ કરો છો ? તમારા જેવા ધોરી શ્રાવકને એ શોભે કે ?
લોકાશાહ ખડખડાટ હસી પડ્યા. એ વળી નવું તૂત તમે ક્યાંથી કાઢ્યું? લખમશી : કૃપા કરીને તે જ મને તમે સમજાવો.
લોકશાહે ઠંડા પેટે જવાબ આપતાં કહ્યું : જૈન આગમમાં ભગવાન મહાવીર અને તેમના ગણધરોએ ક્યાંય મૂર્તિપૂજાનું વિધાન કર્યું હોય તેવું મેં
ધર્મપ્રાણઃ લોંકાશાહ
