________________
૫૧
લોંકાશાહનાં આંતર્ચક્ષુ ઊઘડ્યાં, અને તેને ક્રાન્તિ. ક્રાન્તિ... ક્રાન્તિ... એટલા શબ્દો નજરે પડ્યા. થોડીવારમાં તો ‘જૈન ધર્મના ક્રાન્તિકા૨ ! ઊઠ ઊઠ, નિરાશ થવાનું કંઈ કારણ નથી’ એમ ઉત્સાહની પ્રેરણાનો ધ્વનિ લોંકાશાહના કાને અથડાયો.
ક્ષણવા૨માં જુએ છે તો એ બધું સ્વપ્રવત્ બની ગયેલું જણાયું. લોંકાશાહના માનસમંથનમાં તે અંતિમ સમય હતો. ભગવાન મહાવીરના નિર્વાણની વીસ વીસ સદીઓ વીતી ગઈ હતી. પ્રભાત પહેલાં લોકાશાહે દૃઢ સંકલ્પ કર્યો. જૈન ધર્મની ક્રાન્તિનું દૃશ્ય જાણે તેને નવચેતના આપી ન ગયું હોય તેમ પ્રભાતે તો લોકાશાહના જીવનમાં નવયૌવન અને નવઉત્સાહ વ્યાપ્યાં. આજથી એનું ઉત્તરાર્ધ જીવન, વ્યવહારને ગૌણ બનાવી ધર્મના પંથે આગળ ધપ્યું. રાજકર્મચારીને બદલે આજથી તે ધર્મકર્મચારી બન્યા. રાજકારણ છોડીને ધર્મકારણમાં જોડાયા. શ્રીમાન લોકાશાહ સમાજમાં જોડાયા તે વખતે સમાજ કઈ પરિસ્થિતિમાંથી પસાર થતો હતો તે આપણે હવે વિચારીએ.
ધર્મપ્રાણ ઃ લોંકાશાહ
