________________
૨૩
એમ ને એમ લખાતી જાય. દૂરદૂર તેના પડઘા સંભળાય. સિપાઈ આ ચિડાય. ઠંડા લઈ તેઓ બાળકાની પાછળ પડે બાળકા પેાળમાં ભાગે. બિચારા સિપાઈ આ નાકે આવી થંભી જાય. આ સ ંતાકૂકડી જ્યાં અને ત્યાં જોવા મળતી. કાર જ પેાલીસ ચાકીથી આગળ વધી ત્રણ દરવાજા, પાનકાર નાકા વટાવી તાસા માળે પહોંચતાં પહોંચતાં આઝાદીના ઉન્માદમાં આવેલા યુવાનાને જોવા એ જિંદગીના લહાવા હતા. બાલાહનુમાન અને ખાડિયા ચાર રસ્તા છેડયા. અમદાવાદમાં રાષ્ટ્રીય ચળવળના ગઢ ગણુતા ખાડિયા તરફ હું વળ્યું. રાયપુર ચકલે પહોંચ્યા. આ તરફ પેાલીસરાજ્ય ન હતું. “કરેંગે ચા મરેંગે”ની ખુલ ૬ માંગે ચારેકાર સ ંભળાતી હતી હૈયું આનંદથી ઊભરાતુ હતુ. એ આખા દિવસ વરસાદ પણ જાણે આ ઉત્સાહમાં સૂર પુરાવતા હાચ તેમ ધીમે ધીમે ટપકતા રહેલા.
રાયપુર ચકલાથી કરતાં સાંકડી શેરીના નાકે આવી
ઊભા.
ચાલતાં ચાલતાં થાક્યો હતા. કપડાં પલળીને લથમથ થયાં હતાં. પાંચ વાગ્યાની મીટિંગને હજી વાર હતી. વિસામે જોઈતા હતા. તેવામાં મને જોઈ જતાં એક મિત્રે પેાતાના ઇજામાંથી માટેથી બૂમ પાડી, “કુરેશીભાઈ ! અહીં આવે. કયાં જાએ છે ? ખખર નથી ? પાડાપાળ. આગળ ગાળી છૂટી, એક ભાઈ વીધાઈ ગયે.”
જેણે દેશની આઝાદીને ખાતર પેાતાના જનનું