________________
પચેલા અન્નનું ભગ, વહે વાત્સલ્ય-માગમાં; આત્મા ને વિશ્વનું શ્રેય, સંગે સધાય જે થકી.
આત્મા ને વિશ્વનું શ્રેય સાધે તે જગતાત તૈયાર કરવો હોય તે સૌ પ્રથમ ખેડૂતને હરામની કમાણીનો ચસકે ન પડે, પણ હકની અપૂરતી કમાણીમાંથી સૌનું ધ્યાન રાખતે રહે એમાં જ એની શ્રેષ્ઠતા છે, તેમાં જ સાચી સજ્જનતા અને ગૃહસ્થાઈ છે તેવું સભાનતાપૂર્વકનું મૂલ્ય ઊભું કરવું જોઈએ.
પ્રમાણિક્ષણે જેને. માંડ આજીવિકા મળે, છતાંય સંસ્કૃતિ માટે, મથે ખરે પૃહસ્થ તે.
ખેડૂત સહકાર કરી પોતાનું શેષણ અટકાવે, પેાતાથી નબળી સ્થિતિનાને મદદ કરે, ગામના તથા ગોપાલકે પોતાના ઝઘડા લોકઅદાલતના ન્યાયપંચથી પતાવી સંપીલું જીવન જીવે તે માટે નાનચંદભાઈ સતત સમજણ આપતા ને ખેડૂત મંડળના શિસ્ત નીચે ઘડાવાની પ્રેરણા દેતા; કેમ કે –
સાચવી સત્ય ને નીતિ, વ પ્રત્યેક માનવી; તેઓ સમાજ જે રાઇટ્રે. ત્યાં ખીલે શ્રેષ્ઠ સંસ્કૃતિ.
ગોપાલકોમાં પણ જ્ઞાતિ–સુધારણ, સહકારી ખેતીમંડળી અને તેવાં કાર્યો શરૂ થયાં હતાં. પડતર જમીન ગોપાલક માગે ને ખેડૂત વિરોધમાં પડે ત્યારે ખેડૂતોને સમજાવી ગેપાલકને ખેતીમાગે ચઢાવવામાં જ ગામડાનું પ્રિય છે તે તેમને સમજાવતા. ખેડૂત ને ગેપાલકો વચ્ચેના