________________
૧૭૦
હોય કે પાલન જ ન થતું હોય તેને અંધાધૂંધી સિવાય બીજું શું કહેવાય? પરદેશમાં ગોમાંસની નિકાસને પ્રતિબંધ છે. સરકારી ડોકટરનું માંસ નથી તેવું પ્રમાણપત્ર મેળવ્યા પછી જ ગાય સિવાયનું માંસ બહારના દેશમાં ચડી શકે તેવો નિયમ છે. આમ છતાં એક અથવા બીજા પ્રકારે હજારો ટન ગેમાંસ પરદેશ ચડી રહ્યું છે. જે રાજ્યમાં ગાયની કતલ થતી હોય તે રાજ્યમાં ગેહત્યાબંધીવાળા રાજ્યમાંથી ગાય અને ઉપાગી બળદ કે વાછરડાં કતલ માટે ન જઈ શકે તે કેન્દ્ર સરકારને આદેશ અને રાજ્ય સરકારની નીતિ હોવા છતાં કલકત્તા અને કેરળમાં લાખે ગાય અને વાછરડાં રાજ્યોમાંથી ગમે તે પ્રકારે કે બહાને આવે છે અને કપાય છે. તે બધાં ગાય-વાછરડાં ગેહત્યાને પ્રતિબંધ છે તેવાં રાજ્યમાંથી જ આવે છે. જ્યાં ગાયના વઘ પર પ્રતિબંધ છે તેવા રાજમાં પણ ખાનગીમાં ગાયે કાપી તેનું માંસ વેચાય છે. તેમાં સંબંધિત અધિકારીને લાંચ આપીને કાયદાનો ભંગ થઈ રહ્યો છે. ખેતીઉપયોગી બળદની કાલ ન થઈ શકે તેવો કાયદા છતાં દેવનારના કતલખાનામાં આવતા બળદોની મોટી સંખ્યા ખેતીમાં કામ આપે એવી છે. તેવું વરિષ્ઠ અધિકારીને નજરે બતાવવા છતાં કેવળ “ડૉકટરે મંજૂર કરે છે એટલે શું થાય તેવી લાચારી બતાવી બળદની થતી કતલ અટકાવી શકતા નથી. એટલે ઉપયેગી બળદો રાજ્ય બહાર ન જાય તેવા કાયદાનો અને રાજ્યમાં પણ બિનઉપયોગી બળદની જ કતલ થાય તેવા નિયમને છેડાક ભંગ થાય છે. એમાં રાજકારણીઓ,
