________________
દોટનાં બે પડ વચ્ચે ગામડાંના ગરીબ અને નીચે મધ્યમ વર્ગ ભરડાયે જતાં હતાં. જીવવા માટેના સંગ્રામમાં એ બીજાને મદદરૂપ થવા જેટલો સમય ફાજલ કરી શકતો ન હતું. જેની પાસે પૈસા કે નાનો સરખાય હો હોય તે પૈસા ને સત્તા વધારવાની હરીફાઈમાં ગરીબ અને ગામ માટે સમય, સંપત્તિ કે સેવા આપવા નવરો ન હતો. તેનું આબેહુબ ચિત્ર મેટાં નગર, રાજ્યની રાજધાની અને દિલ્હી પૂરું પાડે છે. બોલકી પ્રજા અને બેલકાં સંગઠનના શેરબકેરમાં ગામડાનાં ગરીબ શ્રમજીવી અને ગેપાલકના અન્યાયની વાત તો ક્યાંય સંભળાતી નથી. બ્રિટિશ રાજ્ય, કાગદી નાણું શરૂ કર્યું ત્યારે વચન આપેલ કે “એક રૂપિયાની નોટ સામે એક તોલો ચાંદીનો રાણ છાપ સિકકો આપશે. પંદર રૂપિયાની નોટ સામે ગીની એટલે એક તોલા સોનું મળતું હતું. ૧૯૩૬માં ગેપાલકને બે લિટર દૂધના બદલામાં એક તોલે ચાંદી મળતી હતી. એક તોલો સેનું લેવા માટે ૮૦ લિટર દૂધ આપવું પડતું હતું. આજે એક તોલો ચાંદી માટે પંદર લિટર દૂધ અને એક તોલા સેના માટે ૮૦૦ લિટર દૂધ આપવું પડે છે. એને અર્થ એ કે સ્વરાજ્યમાં ગાયના ભાવને પોષણ ને પુષ્ટિ દેવાને બદલે આઠથી દસ ગણે ઓછો ભાવ મળે છે. એટલું જ નહિ પણ દૂધના ઉત્પાદન–ખર્ચમાં એ વખતે કપાસિયા, ખાણ વગેરેના ભાવ હતા તેના કરતાં ૩૦ ગણુ ભાવ અત્યારે વધારે છે. નીરણ વીસ ગણું મેવું છે. આમ, ઉત્પાદન મેવું અને વેચાણ-ભાવ અતિ
