________________
૯૬
જીર્ણ કુટિરમાં કે'દી, કીડી ચાંચડ મછર; ઝેરી વીંછીઓ સર્પો, મકડા કદી દરે; અંધકારે ભમે પાસે, અંગે કદી અડી જતાં; ભીતિ સંકેચ કે સૂત્ર, અરતિ મનમાં નથી; મહવિષ તુફાને કે, ધૂળ વંટોળ આવતા; ચિત્ત નિસર્ગ પ્રેમીનું, કદી અસ્થિર ન થતું.
શરૂમાં જે સ્થિતિ થોડી કષ્ટદાયક લાગતી હતી એ પછી આનંદદાયક લાગવા મંડી.
જીવસૃષ્ટિ સાથે તાદામ્ય જેમ જેમ ખેતરમાં રહેવા લાગ્યા તેમ તેમ જગલનાં પશુ પ્રાણી ને પંખીને તેને પ્રેમના લેચને જેવા લાગ્યા.
એક વખત પ્રેમની નજર આવી પછી બધાય પ્રસંગે પ્રેમની આંખે જ આપોઆપ મૂલવાતા જાય છે. જ્ઞાનચંદ્રજીની કુટિર વૃક્ષ નીચે હતી, કુટિર પાસેની એટલી લીંપીગૂંપીને રાખતા. પણ રોજ રાત્રે પંખીનો મેળો ઝાડ પર જામે અને સવાર થાય ત્યાં ચરક ને હગારથી લીપેલું બધું બગાડી નાખે. એટલે પંખીને પથરો ફેંકી ઉડાડી મૂકવાને વિચાર આવ્યો. પથ્થર ફેંકાયો તેથી પંખી ડરીને ઊડીને દૂર બેઠાં. ફરી પથ્થર ઉપાડે છે ત્યાં એમને વિચાર આવ્યો “ઝાડ તે પંખીને કાયમી વિસામે છે, એનું ઘર જ. અને તારી ઝૂંપડી તો હમણાં જ થઈ. તેની શોભા માટે પંખીને ઘર વિનાનાં કરાય? ને તેને તેના ઘરમાંથી ભગાડાય ?