________________
૮૬
પ્રાગિક સંઘના કાર્યકરો, શાંતિસૈનિકે અને મહિલાઓને પણ સુધરેલા અને સંસ્કૃત ગણાતા શહેરીજનેએ કડવા કટુ વેણે કાં, બીભત્સ ગાળ આપી, ખૂનસ ચેષ્ટાઓ કરી, ધકકે ચડાવ્યાં, ગડદાપાટુ માર્યા, કપડાં ખેંચી લેવા અને નગ્ન કરવા સુધીની કઈ કે હેવાનિયત બતાવી, કોઈએ ઢોર છૂટ મૂકી ડરાવ્યા, તુચ્છકાર અને અપમાનથી ઉશ્કેરવા મથ્યા, પણ જેના ખમીરમાં ખૂનસ ભર્યું હતું તેવા ગ્રામજનોએ પ્રતિકારમાંય કડવું વેણ પણ ન ઉચ્ચાયું. પૂરી મકકમતા છત સહિષ્ણુતા અને નમ્રતા બતાવી. એક પછી એક ટુકડીએ આવતી ગઈ. એમણે ટાળશાહીન. જુલ્મ અને આક્રમક બળાની સરમુખત્યારી ઉઘાડી પાડી. ગામડાના લોકેન નીડર અહિંસક સામનાથી શહેરના સમજણ માણસે માંચે હિંમત આવી. એ પણ સરઘસમાં ભળવા લાગ્યા. કાસિમેનન ગ્રામશતિનાં શિસ્ત અને સામર્થ્યનું ભાન થયું. પ્રાગિક સંઘ, ખેડૂતમંડળ અને નાનચંદભાઈ સંચાલિત શુદ્ધિ-સમિતિએ લેકઘેલછા અને સામાજિક ઉત્તેજનાના નાના ગાંડાતર પૂર સામે ગામડાં, પછાત જાતિઓ અને મહિલાઓની સુસજજ શકિતને ઘડીને જાહેર જીવનમાં તેને પ્રતિષ્ઠા અપાવી. જે ગામડાની પછાત કોમે અને સ્ત્રી-જાતિને. અવાજ સંભળાતા ન હતા ત્યાં તેને ગૌરવયુક્ત માન અને સ્થાન મળ્યું. ખરેખર
પછાત, ગામડાં, સ્ત્રીઓ, સુગ્ય સ્થાન પામશે; ત્યારે આ રાષ્ટ્રમાં, નિચે નિત્ય વિજય મળશે.
સંતઅલ
