________________
૧૫.
વાસ્તવિક પુરુષાર્થમાં અને નક્કર ધર્મજીવનમાં હાનિ થાય એ સ્વાભાવિક છે.
શારીરિક દષ્ટિએ એ લોકે શરીર જાળવણી પ્રત્યે ઘણું જ બેદરકાર રહે છે. તળાવ અને હવાડામાં છોકરાં ન્હાય, મોટેરાં હાય, મેલું ધોવાય, ઢાર પડે અને પાછું એ જ પાણી પીવામાં વપરાય, ચોમાસામાં ખેતરમાં શ્રમ કરતાં હોય ત્યારે ભાત જાય એની સાથે ચાખું જળ લઈ જવાનો રિવાજ ન હોવાથી ત્યાંનું જ કયારીમાં પડેલું ગંદુ અને કચરાવાળું પાણી વપરાય.
ઉપરાંત ગામની નજીક (જગ્યાના અભાવનું બા'નું કેટલેક સ્થળે ગણી શકાય પણ મોટે ભાગે તો પોતાની કાળજીને અભાવે) એવા રથાનમાં ઉઘાડા ઉકરડાઓ હોય છે કે જ્યાંથી બદબો વેરાઈને આખા ગામને અસર કરે છે. આથી બે નુકસાન થાય છે. (૧) શારીરિક સ્વાથ્ય બગડે છે અને (૨) મહામૂલ્ય ખાતરને કસ ધોવાઈ જાય છે.
શરીર શુદ્ધિ તરફ એટલી બેદરકારી હોય છે કે કેટલાકને તો વરસાદ જ ઉપરથી પડીને પરાણે નવડાવે છે અથવા સ્મશાન યાત્રાએ જાય ત્યારે ન્હાવું પડે છે.
ધાન્ય શુદ્ધિ તરફ પણ બેદરકારી હોય છે. ઘરમાં અને આંગણામાં ચેકબાઈની દૃષ્ટિને અભાવે અને ભંડકિયાં જેવાં એક જ બારણાવાળો ઘરની બાંધણું તથા