________________
૧૪
કારણોમાં અણબનાવ, હુંસાતુંસી અને અભિમાન વધુ ભાગ ભજવે છે. ઘલા બાળવાનું મૂળ કારણ તો સવેલી ઉપાડી જાય અને જેની સવેલી ઉપાડી જાય અને જેની સવેલી ઉપડીને જે ગામમાં ગઈ હોય અથવા જે ગામમાં એના ગુનેગારનાં સગાંને નિવાસ હોય ત્યાં જઈ ધાન્ય કે ઘાસના ગંજમાં જઈને આગ લગાડે અને જાસાચિઠ્ઠી બાંધે. આ આગ એટલે પોતાના બાર પાસેથી પોતાની વસ્તુ અપાવવાની ફરિયાદનું ચિન્હ આ પ્રથાનું મૂળ ઘણું પ્રાચીન છે. એમના વડવાઓ એ ઉપદેશ કરતા કે એક બે પૂળા બાળીને જાસાચિઠ્ઠી બાંધવી, વધુ ન બાળવા. પણ આ તે વાંદરાની નિસરણ જેવું થયું ! પછી મર્યાદાની આશા શી? એમના વડવાઓ આ માર્ગ સૂચવતા એની પાછળ પણ સરકારની મદદને અભાવ સ્પષ્ટ તરી આવે છે. પછી જોઈએ તે એ મળતો ન હોય અથવા એ મદદ લેવાની આ કમને ઈચ્છા ન હોય. તે ગમે તે હે ! પણ આજે સુધ્ધાં કેર્ટ કચેરીનાં કે ફેજદારનાં દર્શન અસહ્ય વેદનાને ભેગે પણ તેઓ વાંચ્છતા નથી.
ધાર્મિક દ્રષ્ટિએ વહેમને લીધે દેવી આગળના છૂપા પશુવધે અને દર્દ અથવા કોઈ પણ આફત ઊભી થાય કે તરત જ દેવીની માનતા, ભૂતપ્રેતની શંકા અને કાં તો ડામ દેવાની પ્રથા એ જ એમના પહેલા અને છેલ્લા ઉપચારો, આથી