________________
રથનેમીય
૧૪૩ નોંધ : એકાંત અતિ ભયંકર વસ્તુ છે. બીજકરૂપ રહેલો વિકાર એકાંતમાં રાખવામાં છુપાયેલા અગ્નિની માફક ઝળકી ઊઠે છે. સ્ત્રી અને પુરુષનો આકસ્મિક સહવાસ પણ અડોલ યોગીને ચલિત બનાવે છે. ઊંચે ચડેલો રથનેમિ આવા લેશ નિમિત્તથી ક્ષણવારમાં નીચે પડકાઈ પડે છે.
૩૫. (૨થનેમિ જોતાં વાર જ) એકાંતમાં તે સંયમીને જોઈને રાજીમતી ભયભીત બની ગઈ. (અજાણતાં મુનિ સમક્ષ નગ્ન બની જવાયું એ) ભયથી કંપવા લાગી. અને પોતાના બંને હાથથી ગોપન કરી બેસી ગઈ.
નોંધ : વસ્ત્રો દૂર પહોળાં કર્યા હતા. સ્થળ એકાંત હતું. અબળાજાતિગત લજ્જા અને ભયની લાગણીઓનું વંદ્ર જામ્યું હતું. આ વખતે તેણે બેસી જઈ પોતાના બંને હાથથી મર્કટબદ્ધ આસન બનાવી પોતાનાં બધાં ગુહ્ય અંગો ગોપાવી લીધાં, છુપાવ્યાં.
૩૬. તે વખતે સમુદ્રવિજયના અંગજાત રાજપુત્ર રથનેમિ રાજીમતીને ભયભીત થયેલી જોઈ આ પ્રમાણે બોલ્યા : - ૩૭. હે સરલે ! હું રથનેમિ છું. હે રૂપવતી ! હે મંજુલ ભાષિણી ! મારાથી લેશમાત્ર તમને દુઃખ નહિ થાય. તે કોમલાંગિ ! મને સેવો. - ૩૮. આ મનુષ્યભવ દુર્લભ છે. માટે ચાલો, આપણે ભોગોને ભોગવીએ. તેમાંથી તૃપ્તિ મેળવ્યા પછી ભક્ત-ભોગી થઈ આપણે બંને જિનમાર્ગને આચરીશું. (સંયમ ગ્રહણ કરીશું.)
૩૯. આવી રીતે સંયમમાં કાયર અને વિકાર જીતવાના ઉદ્યોગમાં સાવ પરાભવ પામેલા તે રથનેમિને જોઈને રાજીમતી સ્વસ્થ થયાં. સ્ત્રીશક્તિથી પોતાના આત્માને ઉન્નત બનાવી તે જ વખતે પોતાનાં વસ્ત્રોને લઈ શરીર આચ્છાદિત કર્યું.
૪૦. પોતાની પ્રતિજ્ઞા અને વ્રતમાં દૃઢ થતાં અને પોતાની જાતિ, કુળ અને શિયળનું રક્ષણ કરતાં તે રાજકન્યા રથનેમિને ઉદેશી આ પ્રમાણે બોલ્યાં :
૪૧. ૩ કદાચ તું રૂપમાં સાક્ષાત્ કામદેવ હો, લીલામાં સાક્ષાત્ નળકુબેર હો કે પ્રત્યક્ષ શકેન્દ્ર હો, તો પણ હું તને ન ઇચ્છું.
. અગંધન કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલા સર્પો ઝળહળતી અગ્નિમાં બળી મરવું પસંદ કરે છે. પણ વમેલું વિષ ફરીથી પીવાનું ઇચ્છતા નથી.
૪૨. અપયશના અભિલાષિન ! તને ધિક્કાર હો ! કે જે તે વાસનામય જીવન માટે વમેલા ભોગોને ભોગવવા ઇચ્છે છે. એવા પતિત જીવન કરતાં તારું મૃત્યુ વધારે ઉત્તમ છે.
