________________
વ્યક્તિઓએ સભ્યો તરીકે અને અધ્યક્ષ તરીકે કાર્યભાર સંભાળેલ નથી. એમાંયે રૂઢિચુસ્ત, પુરૂષ વર્ચસ્વી અને ભદ્રવર્ગીય આગેવાનીના સકંજામાં રહેલી ગ્રામીણ જનતા માટે તો આ સાવ નવતર પ્રયોગ છે. એટલે લગભગ દરેક મહિલા સરપંચને માટે તથા પછાત દલિત વર્ગના સરપંચો માટે તેમનો આ કાર્યભાર સાવ નવો અનુભવ હશે. ગામ પંચાયતના સભ્યો તરીકેનો અનુભવ પણ ઘણાને માટે નવો હશે. આથી આ નવા સભ્યો અને હોદેદારોને ઉપયોગી થાય તેવી માહિતી તથા કેટલીક કાયદાકીય જોગવાઈઓની સરળ સમજુતિ આપતી એક નાનકડી પુસ્તિકા તૈયાર કરવી એવો વિચાર ભાલ નળકાંઠા પ્રાયોગિક સંઘ અને ગુજરાત બિરાદરીના અગ્રણીઓને સ્ફર્યો. તેના પરિપાકરૂપે આ પુસ્તિકા તૈયાર થઈ છે. રોજબરોજના ઉપયોગમાં આવતી ન હોય તેવી વિગતો બાજુએ રાખીને તથા ધારાના વિવિધ પ્રબંધોની ધારાકીય અસરને લગતા પ્રશ્નો પણ બાજુએ રાખી સાદી ભાષામાં ખપ પૂરતા પ્રબંધોને સમજાવવાનો પ્રયત્ન અત્રે કરવામાં આવ્યો છે. પુસ્તિકામાં યથાસ્થાને ધારાકીય કલમોનો નિર્દેશ કરેલ છે તેથી તે પ્રશ્ન બાબત આખરી નિર્ણય લેતાં પહેલાં ધારાની જે તે કલમ વાંચી, તેનો અભ્યાસ કર્યા બાદ અને જરૂર પડ્યે નિષ્ણાતની સલાહ લીધા બાદ નિર્ણય લેવો સલાહકારી છે. કારણ કે આ પુસ્તિકાના ધારાકીય વિભાગનો હેતુ અગત્યની કલમોમાં રહેલ સિધ્ધાંતોનો ઉપરછલ્લો પરિચય આપવા પૂરતો મર્યાદિત છે.
ગામ પંચાયતના નવા સભ્યો અને ખાસ કરીને નવા હોદેદારોને તેમની ફરજ બજાવવામાં કંઈક માર્ગદર્શનરૂપ માહિતી સરળ ભાષામાં મળી રહે તથા પંચાયતી રાજના વિકાસમાં રસ ધરાવતી સ્વૈચ્છિક સંસ્થાઓને પણ ઉપયોગી થાય તેવી રીતે આ પુસ્તિકાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. વળી પંચાયતી રાજના સ્વસ્થ વિકાસ માટે સરકારે કેટલાંક વહીવટી પગલાં લેવાની જરૂર છે તેમજ કેટલાક મૂળગામી ફેરફારો કાયદામાં અને નિયમોમાં કરવાની જરૂર હોઈ સરકારને તે અંગે કેટલાક