Jain Drushtie Gita Darshan Part 1

SR No.: 008084
Original Sutra Author: N/A
Author: Santbal
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad
Publication Year: 1995
Total Pages: 344
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Philosophy, & Religion
File Size: 19 MB

Page 71

અધ્યાય બીજો
૪૧
(કદાચ આપ કહેશો કે "તમે જ જીતવાના," તોય શું ? આ અઢાર અક્ષૌહિણી સેનાના-ભોગ જ જીતવાના ને ? અરે જુઓ તો ખરા ! ! જેમને હણીને અમે જીવવા પણ ન ઈચ્છીએ તે અમારા કાકાના પુત્રો તો આ (યુદ્ધમાં) સામે જ ઊભેલા છે.
નોંધ : અર્જુનને શ્રેયની ભૂખ છે પણ સાથે એ લોકષ્ટિને ભેગી રાખીને ચાલે છે. સાધકમાત્રને આ જ ગૂંચવાડો નડે છે. માટે જ ભગવાન મહાવીરે કહ્યું છે કે, "સાધકો ! પ્રથમ તમે લોકસંજ્ઞા (લોકદ્દષ્ટિ)થી દૂર રહો અને તમારા સદ્ગુરુના કથનનો અગર તમારા અંતરે શોધેલા સત્યનો તમારી જાત પર સંયમપૂર્વક અને સાવચેતીપૂર્વક અમલ કરો. જો એમ નહિ કરો તો વારંવાર મૂંઝવણ ઊભી થવાની. ખરેખર અર્જુન એ રીતે જ મૂંઝાઈ ગયો છે. છેવટે તે કહે છે :कार्पण्यदोषोपहतस्वभावः पृच्छामि त्वां धर्मसंमूढचेताः । यच्छ्रेयः स्यान्निश्चितं ब्रूहि तन्मे शिष्यस्तेऽहं शाधि मां त्वां प्रपन्नम् ||७|| હું કાર્પણ્યદોષથી ધર્મ ભૂલ્યો ને મૂંઝાયું ચિત્ત એવો પૂછું છું; નક્કી જે હો, શ્રેય મારું કહે તે; શર્ષે આવ્યો શિષ્ય હું શીખ દે તું. ૭*
-
(ખરેખર કૃષ્ણ ! આપ કહો છો તેમ જ ) કૃપણતાના દોષે કરીને કહો કે દીનતાનાં દોષે કહો- પણ મારી સ્વાભાવિક વૃત્તિ-વીરતા હું ખોઈ બેઠો છું અને એથી જ મારો ધર્મ શો ? મારું કર્તવ્ય શું? તે સમજવામાં મારું ચિત્ત મોહાઈ ગયું છે.
નોંધ : (જ્યાં આત્મા શિથિલ થાય ત્યાં સ્વભાવ સ્થિરતા ગુમાવી બેસાય અને પછી મુગ્ધ થયેલું ચિત્ત પોતાના કર્તવ્ય સંબંધે સ્પષ્ટ નિશ્ચય ન કરી શકે’ એ આપનું કથન મારે માટે અક્ષરશઃ લાગુ પડે છે પણ ત્યારે હવે મારે શું કરવું? આવી સ્થિતિમાં આપે જ કહ્યું હતું કે સદ્ગુરુશરણ સિવાય કોઈ માર્ગ નથી તો હવે હું આપથી વિશિષ્ટ બીજા કયા સદ્ગુરુ શોધું ? ) હું તો આપનું જ શરણું સ્વીકારું છું. (હવેથી આપ મારા મિત્ર નહિ પણ અનન્ય શરણ આપનાર ગુરુદેવ તરીકે મારા હૃદયકમળમાં બિરાજો) અને આપને જ હવે હું પૂછું કે મારે માટે જે કંઈ કલ્યાણકર હોય, તે મને નિશ્ચયપૂર્વક કહો. હું તમારો શિષ્ય છું. તમે જ મને શીખ આપો.
અહીં અર્જુનને એટલું તો દેખાયું કે, 'સ્વધર્મ કે સ્વકર્તવ્યનો માર્ગ જો પોતાને જ ખરેખર સૂઝયો હોત તો પોતાની આવી ખિન્ન, પરવશ અને દીન દશા ન હોત. એટલે જ એણે પોતાની બૌદ્ધિક દલીલોમાં હથિયાર હેઠાં મેલી દીધાં અને
× આ ઈન્દ્રવજ્ર વૃત્ત છે; ગુ. સમા.માં 'શાલિની' રૂપે ગોઠવ્યું છે.