________________
રક
સજ્જ થઈને ઊભા છે ? ક્ષત્રિયે તો 'આહૂતો ન નિવર્તેત' રણથી પાછા ફરવું ન જોઈએ. તોય મારે કહેવું જોઈએ કે જ્યાં પાપ પ્રત્યક્ષ દેખાતું હોય, ત્યાંથી તો પાછા ફરવું જ જોઈએ, અને ગુરુઓની પ્રવૃત્તિ પણ શાસ્ત્રવિહિત હોય, ત્યાં જ એમનું અનુકરણ કરવું, બધી પ્રવૃત્તિનું નહિ. તો પછી હે જનાદર્ન ! આપ પણ દુષ્કૃતને હણો છો ને સુકૃતને તો આદર આપો છો માટે ! આ યુદ્ધમાં ઉપર કહ્યા પ્રમાણે કુળક્ષયનો દોષ અમે તો (સ્પષ્ટ દેખીએ છીએ, તો) દેખતાં છતાં એ પાપથી પાછા હઠવાનું શા માટે ન વિચારવું જોઈએ ?
નોંધ : અર્જુને પોતાનો પૂર્વપક્ષ ભારે સબળ દલીલો ઉપર ઊભો કર્યો છે એમ વાચકને લાગ્યા વિના નહિ રહે. હજુ પણ એ પોતાના પક્ષને પુષ્ટ કરવા સારુ પ્રયત્ન કરે છે. જોકે અહીં અર્જુનને અન્યાય ન થાય એટલા સારુ એટલું કહેવું જોઈએ કે એના પક્ષનો આ બધો મદાર માત્ર દલીલો ૫૨ જ નથી. સાથે સાથે જે કંઈ એ સમજ્યો છે, તે પ્રત્યેની તેની વફાદારી પણ ભારોભાર દેખાઈ આવે છે. આ જ એની સાધક-વૃત્તિની ઉત્કૃષ્ટ સાબિતી છે. પોતાને જે કંઈ સમજાયું હોય પછી એ સુરૂપ હોય કે બેડોળ હોય, પણ એને વફાદાર રહેવું એ સાધનાની પ્રથમ શરત છે.
कुलक्षये प्रणश्यंति कुलधर्माः सनातनाः धर्मे नष्टे कुलं कृत्स्नमधर्मोऽभिभवत्युत अधर्मामिमवात्कृष्ण प्रदुष्यंति कुलस्त्रियः स्त्रीषुदुष्टासु वार्ष्णेय जायते वर्णसंकरः
I
||૪||
I
||૪૧||
ગીતાદર્શન
મારા
संकरोनरकायैव कुलघ्नानां कुलस्य च पतंति पितरो ह्येषांलुप्तपिंडोदककियाः दोषैरेतैः कुलघ्नानां वर्णसंकरकारकैः उत्साद्यते जातिधर्माः कुलधर्माश्च शाश्वताः ||४३|| उत्सन्नकुलधर्माणां मनुष्याणां जनार्दन
1
I
नरके नियतं * वासोभवतीत्यनुशुश्रुभ
↓
||૪૪||
અહીં કેટલીક પ્રતોમાં નાનિયત એવો પાઠ છે. નિયતનો અર્થ 'નક્કી' થાય અને અનિયત'નો અર્થ લાંબા કાળ લગી' થાય.
