Jain Drushtie Gita Darshan Part 1

SR No.: 008084
Original Sutra Author: N/A
Author: Santbal
Publisher: Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad
Publication Year: 1995
Total Pages: 344
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Philosophy, & Religion
File Size: 19 MB

Page 51

અધ્યાય પહેલો
૨૧
કયાંથી સમજે? અહીં પ્રસ્તાવનામાં લીધેલો જૈનસૂત્ર માંહેલો હલ-વિહલ અને કુણીક વચ્ચેનો યુદ્ધપ્રસંગ કે જે યુદ્ધપ્રસંગ ચેટક મહારાજ માટે અનિવાર્ય યુદ્ધપ્રસંગ હતો તે ચિંતવી જવો ઘટે. કુણીક અને હલવિહલ એ ત્રણ ભાઈઓ હતા. શ્રેણિકના પુત્રો હતા. કુણીકને રાજ્યગાદી અને હલવિહલને દિવ્ય હાથી અને હાર મળ્યાં હતાં. કુણીકે તે જબરાઈથી લેવા પ્રયત્ન કર્યો ત્યારે તેમના મામા ચેટકની મદદથી હલવિહલે અન્યાયનો સામનો કર્યો અને યુદ્ધ મંડાયું. આ પ્રસંગ પણ એવો જ છે. છતાં અહીં એટલું ન જ ભૂલવું જોઈએ કે માત્ર અર્જુન કે ચેટક જેવા સાધના તત્પર સાધક માટે જ આ અનિર્વાય ગણાય. કૃષ્ણ મહાત્મા જેવા માટે એ અનિર્વાય ન ગણાય. કારણ કે શ્રીકૃષ્ણ જેવા પુરુષની ભૂમિકા અહિંસાની હોઈ નિર્સગને પણ પોતાની સત્તા તળે રાખે તેવી હોય છે. એટલે જ તેમણે પોતે યુદ્ધ શસ્ત્ર લીધાં નથી.વ્યાસજીએ દોરેલું આ ચિત્ર ખૂબ ભવ્ય અહિંસાના આદર્શની ઝાંખી કરાવે છે. અને યુધિષ્ઠિર જેવા અધિકારીને રણે જીત્યા પછી રડાવ્યા છે એ પણ ખાતરી જ આપે છે કે અનિવાર્ય એવા યુદ્ધમાં જોડાયા પછી પણ સાધકને એવી જિતથી ઉદાસીનતા જ થવી ઘટે. કારણ કે, હજી દુર્યોધનના અભિમાન પર નહિ પણ દુર્યોધન ઉપર-પણ તેને દ્રૌપદી પરત્વેના દુઃખદ પ્રસંગના ઊંડા ડંખનું વૈર હતું એટલે જ એ ઊંડો મોહ અત્યારે દયાનો સ્વાંગ ધરી ઉપર તરી આવ્યો અને જાણે એ વૈર ઘડીભર ભૂલી કયાં ન જવાયું હોય એમ એને લાગ્યું. પણ શ્રીકૃષ્ણ મહાત્મા તો સમદષ્ટિ યોગીશ્વર હતા. તેમને આવા સાધકની આવી મનોદશાનો પૂરો અનુભવ હતો. અર્જુન પોતાના પક્ષની વિગતો જે દલીલ પર રચે છે તે બધી દલીલોમાં કેવળ ભૌતિક ઈચ્છા ખાતર જ આ યુદ્ધમાં એને જોડાવાનું છે એવી એની કલ્પના આબેહૂબ તરવરે છે. તે હવે આપણે જોઈશું.
न कांक्षे विजयं कृष्ण न च राज्यं सुखानि च । किं नो राज्येन गोविंद किं भोगैर्जीवितेन वा ||३२|| येषामर्थे कांक्षितं नो राज्यं भोगाः सुखानि च | तइमेऽवस्थिता युद्धे प्राणांस्त्यक्त्वा धनानि च ||३३|| आचार्याः पितरः पुत्रास्तथैव च पितामहाः । मातुलाः श्वशुराः पौत्राः श्यालाः संबंधिनस्तथा ||३४|| एतान्न हृतुमिच्छामि घ्नतोऽपि मधुसूदन । अपि त्रैलोक्यराज्यस्य हेतोः किं नु महीकृते ||३५||