________________
અધ્યાય છaો
૩૦
श्रीकृष्ण उवाच । पार्थ नैवेह नामुत्र विनाशस्तस्य विद्यते । न हि कल्याणकृत्कश्चिद् दुर्गतिं तात गच्छति ॥४०॥ प्राप्य पुण्यकृतां लोकानुषित्वा शाश्वतोः समाः । शुचीनां श्रीमतां गेहे योगभ्रष्टोऽभिजायते ॥४१॥
શ્રીકૃષ્ણ બોલ્યા : પાર્થ તેનો નથી નાશ, અહીં કે પરલોકમાં; ન થાય દુર્ગતિ બાપુ ! કોઈ કલ્યાણકારની. ૪૦ જઈ સ્થાને પુણ્યવંતોના, લાંબો કાળ વસી તિહાં;
શુચિ શ્રીમાનને ઘેર, જન્મે છે યોગભ્રષ્ટ એ. ૪૧ હે (પૃથાના પુત્ર) પાર્થ! (તારી શંકા પાછળના આશયને હું સમજી ગયો છું, પહેલાં તો તું એટલું ઘારી લે કે) આ લોકમાં તે યોગભ્રષ્ટનો વિનાશ (પતન) નથી અને પરલોકમાં પણ નથી. (આટલો સિદ્ધાંત તું ધારી લે) બાપુ ! કલ્યાણનો કરનાર કોઈ દુર્ગતિમાં જતો જ નથી.
(તો પછી એ કઈ સદ્ગતિ પામે છે તે પણ હું તને કહી દઉં છું. જો એ સાધના કરતાં કરતાં માયાના મોહમાં પડીને સાધના ચૂકી ગયો હોય તો એને પુણ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે, ખરા ઘર્મની દઢતા નહિ ! એટલે) એ (પુણ્યના બદલામાં) પુણ્યવંતા લોકોનાં સ્થળોમાં કે જે ખૂબ લાંબા કાળની સ્થિતિવાળાં હોય છે, ત્યાં) જઈને લાંબા કાળ લગી ત્યાં રહીને ત્યાંથી મર્યા બાદ પણ) પછી આ જગતના પવિત્ર શ્રીમાનને ઘેર તે (યોગભ્રષ્ટ) જન્મ લે છે.
નોંધ : જૈનસૂત્રોમાંના ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રના ત્રીજા અધ્યયનમાં આવો જ ઉલ્લેખ છે. પુણ્યલોક અને સ્વર્ગભૂમિ બને એક જ જાતનાં છે એમ દરેક શાસ્ત્રો કહે છે. એની કાળ સ્થિતિ ખૂબ લાંબી હોય છે, એમ જૈનશાસ્ત્રો પણ કહે છે. સ્વર્ગ કે નરકને જેઓની બુદ્ધિ ન સમજી શકે, તે એમ કલ્પના કરે કે એવો યોગભ્રષ્ટ માનસિક દિવ્ય ભૂમિકાની મોજ માણે છે, તોય વાંધો નથી. અને પછી પણ શ્રીમાનને ત્યાં તો જન્મ જ છે, તેય પાછા પવિત્ર શ્રીમાનને ત્યાં – તે જ તેની મહત્તા છે. શ્રીમાનનો અર્થ પૈસાદાર નહિ પણ વ્યાપક અર્થમાં સાધનસંપન્ન લેવો જોઈએ, અને પવિત્ર વિશેષણ વપરાયું છે એટલે સંસ્કારી સાધન સંપન્નને