Page Text
________________
ગીતા દર્શન
(હે ભલા) કૃષ્ણ ! (માનો કે એક સાધક) શ્રદ્ધા ધરાવતો હોય પણ પ્રયત્ન મંદ હોવાને લીધે યોગથી-અથવા તો મોહને લીધે-માનો કે એનું મન ચલિત થઈ જાય, તો પછી (યોગની સિદ્ધિ તો ન જ થાય એ દેખીતું છે, એટલે) યોગની સફળતા ન સાધીને (વચ્ચે જ મરી જાય, તો તેનું શું થાય ? એટલે કે,) તે કઈ ગતિ પામે ?
૩૦૦
મહાબાહુ !- (મને એ શંકા થાય છે, કે આપે કહ્યું તે મુજબ વિચારતાં યોગની સિદ્ધિ વગર બ્રહ્મમાર્ગમાં સ્થાન મળતું નથી તો) તે બ્રહ્મમાર્ગમાં પણ સ્થાન ન પામી શકે (એટલે તો એનો અર્થ એ થયો કે) એવો મૂઢ બેય વસ્તુ (બ્રહ્મમાર્ગ અને યોગમાર્ગ) ચૂકીને જેમ આકાશથી છૂટા પડેલા (તે જમીનથી છૂટું તો છે જ) વાદળાના ચૂરા થઈ જાય, તેમ એ વણસી જાય કે શું ? (એટલે કે એની કરેલી સાધના તો નકામી જ જાય કે શું ?) આ મારી (મહત્ત્વની) શંકા આપે છેદવી જોઈએ, (કારણ કે) આપ વિના મારી આ શંકાનો છંદનાર કોઈ નથી.
નોંધ : અર્જુનની શંકા ખરે જ મહત્ત્વની છે, અર્જુનને શ્રીકૃષ્ણ ઉપર અનન્ય વિશ્વાસ છે, કે શ્રીકૃષ્ણ એની શંકાને છેદશે જ. આવો વિશ્વાસુ સાધક નમ્રતા પણ ધરાવે છે. એટલે શ્રદ્ધા અને નમ્રતા એ જે જિજ્ઞાસુના જરૂરી ગુણો તે એનામાં છે. એટલે એ શંકા કરે તે સફળ શંકા છે. જે શંકા પછળ જિજ્ઞાસા ન હોય તે શંકા આત્માને મારે છે. જે શંકા પાછળ જિજ્ઞાસા હોય તે બુદ્ધિના તર્કોનું સમાધાન પામી આત્માને ઉગારી આગળ લઈ જાય છે.
આ શંકા કેવા પ્રકારની છે ? તે તો ઉપર જોવાઈ ગયું, છતાં અહીં ફરીને વિચારીએ :
"માત્ર શ્રદ્ધા હોય, પણ જતન બરાબર ન હોય, એટલે કે કાળજી મંદ હોવાથી શ્રદ્ધા સ્થિર હોવા છતાં યોગથી ડગી ગયો અથવા મોહને લીધે યોગથી ચળી ગયો, અને તેટલામાં જ મૃત્યુ થયું તો જે કાંઈ થોડો યોગમાર્ગમાં પ્રયત્ન કર્યો હોય તે, અને શ્રદ્ધા ધરાવી હોય તે, બેય નકામાં જાય કે શું? અને જો નકામાં જ જાય તો એવી માથાફોડમાં પડવા કરતાં, જ્ઞાન (અર્જુનને મન ક્રિયાત્યાગ એ જ જ્ઞાનપ્રાપ્તિનો માર્ગ હતો, તો એ)થી જ જો સીધો બ્રહ્મમાર્ગ મળતો હોય તો એ જ શા સારુ ન પકડવો ? અને એવા જ્ઞાનની યોગ્યતા ન હોય, એણે વેદોકત કર્મકાંડ કાં ન કરવાં ? કે જે ઓછામાં ઓછું આ લોકમાં ધનધાન્યાદિ અથવા પરલોકમાં સ્વર્ગ સુખાદિ તો આપે !”
આ પ્રશ્ન પાછળ અર્જુનની આવી વિચારસરણી છે, એમ માનીને શ્રીકૃષ્ણચંદ્ર જે જવાબ આપે છે તે કેટલો અસરકારક હોય છે તે આગળ જોઈ શકીશું.
| SR No. | 008084 |
| Book Title | Jain Drushtie Gita Darshan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Santbal |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 344 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 19 MB |