Page Text
________________
ગીતાદર્શન
સર્વને જાણે છે” આ વચનો જૈનસૂત્રોનાં છે. શ્રીકૃષ્ણગુરુએ પણ ઉપરના શ્લોકમાં તે જ વાત કરી. જે જ્ઞાનને જૈનસૂત્રો કેવળજ્ઞાન કહે છે, એ ગીતાના શબ્દોમાં કૃત્સનજ્ઞાન-સંપૂર્ણ જ્ઞાન છે. જેમ જૈનસૂત્રો કહે છે કે, "એકલું જ્ઞાન કે એકલી ક્રિયા નિષ્ફળ છે,” તેમ ગીતાકારે કહ્યું કે, "બુદ્ધિયોગની સાથે કર્મયોગ પણ જોઈએ છે." "જેમ એકલા બુદ્ધિયોગથી સરતું નથી, તેમ એકલા કર્મયોગથી પણ સરતું નથી.” એ વિષે અગાઉના અઘ્યાયોમાં સારી પેઠે કહેવાઈ ગયું છે.
૨૧૮
જૈન આગમના સારરૂપ તત્ત્વાર્થાધિગમસૂત્રમાં જ્ઞાન મેળવવાના સાધનોમાં પરિભાષા જુદી છે, પણ આશયમાં ગીતા અને એ બન્ને મળતાં છે. શ્રીકૃષ્ણગુરુએ કહ્યું કે, "વારંવાર પ્રશ્નો પૂછવાથી જ્ઞાનનો ઉઘાડ થાય છે." જૈનસૂત્રોમાં પણ "વાયણા પુચ્છણા પરિયટ્ટણા”નો મહિમા ઘણો છે. શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના પટ્ટશિષ્ય ગૌતમ, પોતાના ગુરુદેવને વારંવાર પ્રશ્નો કરતા અને બુદ્ધિનું સમાધાન મેળવતા, પણ એ પ્રશ્નોમાં નમ્રતા ભારોભાર હતી. શ્રીકૃષ્ણગુરુ પણ એ જ વાત કહે છે કે, "તત્ત્વના દેખનાર પુરુષો જ જ્ઞાની કહેવાય અને એવા જ્ઞાની આગળ નમ્રતાપૂર્વક પ્રશ્નો પૂછવાથી બુદ્ધિનું સમાધાન મળે છે. જ્યાં પૂછનારમાં નમ્રતા આવી ત્યાં ખરી જિજ્ઞાસા હોવાની જ." હું આટલું તો જાણું છું અથવા આ વાત તો આમ જ છે" એવા અહંકારી ભાવને કિંવા પૂર્વગ્રહને રાખીને પૂછનાર કશું જ ન પામી શકે. વળી કહે છે કે, "આટલેથી જ ન પતે. સેવાનો ગુણ પણ પૂછનારમાં હોવો જોઈએ.” સેવા શબ્દ અહીં ભારે વ્યાપક અર્થમાં છે. સેવાનો વ્યાપક અર્થ એ કે સમજીને આચરવાની તાલાવેલી. જે પૂછના૨માં નમ્રતા, જિજ્ઞાસા અને આચરવાની તાલાવેલી છે, તેને તત્ત્વદ્રષ્ટા જ્ઞાનીઓ યથાર્થ બોધ આપે છે, અને એવા સુપાત્ર જિજ્ઞાસુને મળેલો આવો બોધ, મોહથી ઉપજેલા અજ્ઞાનને નાબૂદ કરવા માટે સમર્થ છે. મોહ ટળ્યો એટલે ભૂતમાત્રનું યથાર્થજ્ઞાન થઈ ગયું સમજવું. જેવું પોતા વિષે તેવું જ અન્ય વિષે. જેવું અર્જુન વિષે, તેવું જ શ્રીકૃષ્ણ વિષે. આમ કહી ગીતાએ જૈનસૂત્રથી શ્રી ઠાણાંગની જેમ આત્માની એકતા બતાવી, ભેદ તો માત્ર મોહના પડદાને લીધે છે. એ વાત તો સહેજે સમજાય તેવી છે.
પણ અહીં અર્જુનને વળી એક પ્રશ્ન થાય છે કે, "જ્ઞાન થયા પછી મોહ ટળી જાય, એ તો સમજાય છે, પણ તો પછી પૂર્વે કરેલાં પાપોનું શું ? કરેલાં કર્મ ભોગવ્યા વિના છૂટકો થતો નથી, એમ તો શાસ્ત્રો પોકારી પોકારીને કહે છે. તેનું શું?” આનો જવાબ આપતાં ગુરુદેવ બોલે છે :
| SR No. | 008084 |
| Book Title | Jain Drushtie Gita Darshan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Santbal |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 344 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 19 MB |