Page Text
________________
૧૯૨
ગીતાદર્શન
તૈયાર થયેલું ઉપાદાન તો વિશિષ્ટજ્ઞાની પક્ષે જ હોય, એટલે એવા જ્ઞાનીને જ ધર્મોદ્વારક, સંતરક્ષક, પાપપ્રણાશક પ્રવૃત્તિ લાગુ પડે છે. બીજા સામાન્ય જ્ઞાનીના વિકાસ કે પતનનો તો ઘણો ભાર સારાંમાઠાં નિમિત્તો પરત્વે પણ હોય છે, એ વાત પણ ભૂલવી ન જોઈએ. એ દૃષ્ટિએ ઉપર્યુકત વિશિષ્ટ જ્ઞાનીજનોનાં વર્તન, વાણી અને શાસ્ત્ર પણ અનુકૂળ નિમિત્તરૂપ હોઈ અલ્પરીતે અવલંબનરૂપે ભારે જરૂરનાં છે. કારણકે એમને “નિમિત્તાધીનો નીવઃ” એ ઉકિત મોટે ભાગે લાગુ પડતી હોય છે. આમ હોઈને વિશિષ્ટજ્ઞાની કહે એમ એ કરે એટલું જ એને પક્ષે હિતકારી છે. જો એ વિશિષ્ટજ્ઞાનીની બધી ક્રિયાનું માત્ર સમજ્યા વગર કે પોતાની ભૂમિકા તપાસ્યા વગર) અનુકરણ કરવા મંડી જાય, તો એ અનર્થ કરી બ સે; કિંવા વિકાસને બદલે પતનને પંથે પડી જાય એવો પણ સંભવ છે.
સારાંશ કે સહુએ પોતાને અલ્પજ્ઞાની ગણવા છતાં વિશિષ્ટજ્ઞાની પોતે બની શકે તેમ છે, તેવી પ્રવૃત્તિ નમ્રભાવે નિરંતર કર્યા કરવી. આથી પોતે સાચે માર્ગે પુરુષાર્થ પણ કરી શકે અને સ્વચ્છંદના દોષથી પણ બચી શકે.
जन्म कर्म च मे दिव्यमेवं यो वेत्ति तत्त्वतः
1
त्यक्त्वा देहं पुनर्जन्म नैति मामेति सोऽर्जुन ॥ ९ ॥ જે જાણે તત્ત્વથી મારાં, જન્મ ને કર્મ દિવ્ય આ;
તે મરી ને ફરી જન્મે, પામે મને જ અર્જુન ! ૯
હે અર્જુન ! (તું હવે એવી શંકા કરીશ કે "અજ-અવિનાશ એવા આત્માનો જન્મ કેમ હોય ? પણ એ તારી શંકા સ્થૂળ દષ્ટિએ છે; સૂક્ષ્મ દૃષ્ટિએ જોઈશ તો તને ચોક્કસ જણાશે કે જન્મ ધારવા છતાં આત્મા પોતે તો અજ છે. એ એનો અજન્મ સ્વભાવ કોઈ સંયોગોમાં તજતો નથી. એટલે) મારાં જન્મ અને કર્મ દિવ્ય હોઈને (દિવ્યદષ્ટિ વિના સમજાતાં નથી. એક રીતે આત્મા જન્મતો નથી એ વાત પણ સાચી છે, અને બીજી રીતે હું-આત્મા-જન્મ ધરું છું, તે વાત પણ સાચી છે. કારણ કે સ્થૂળ દૃષ્ટિથી લોકો જ્ઞાનીને એમ માને છે કે આ પ્રભુનો જ અવતાર છે, અને એક રીતે એ વાત સાચી છે કારણ કે તેવા જ્ઞાનીની દૃષ્ટિ આત્મા ભણી જ હોય છે, એટલે એ દષ્ટિએ એ પ્રભુનો અવતાર ગણાય તો ખોટું નથી. વળી બીજી રીતે એ દેહધારી હોવાથી આ જ્ઞાનીનો જન્મ થયો, એણે આ કામ કર્યું એમ પણ કહેવાય છે, તે પણ સાચું જ છે, પણ સામાન્ય લોકોના જન્મ અને કર્મ કરતાં જ્ઞાનીનાં જન્મ અને કર્મ નિરાળાં હોય છે. એમાં દિવ્યતા હોય છે, કારણ કે આત્મા ત૨ફ જેનું લક્ષ્ય છે,
| SR No. | 008084 |
| Book Title | Jain Drushtie Gita Darshan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Santbal |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 344 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 19 MB |