Page Text
________________
અધ્યાય ત્રીજો
૧૮૧
પરખાતો; છતાં જે જિજ્ઞાસાપૂર્વક વફાદાર હશે એ છેવટે પણ માર્ગે વળશે જ.”
અને વચ્ચે પૂછયું : ત્યારે અંતરનો અવાજ અથવા પ્રકૃતિનું મૌલિક વલણ આત્માને અનુકૂળ થવાનું છે. વળી આત્મા તો સત્ય, જ્ઞાન અને આનંદમય સ્વભાવવાળો છે, તો પછી ન ઈચ્છવા છતાં મને આત્માની નબળાઈ કેમ આવી ગઈ? માણસ જાણીને પાપ કરે, પાપનો ડર જ જેમને ન હોય એની વાત તો હું શું કરું? પણ મારા જેવા પાપભીરુને પણ પાપમાં જાણે કોઈ દોરી જતું હોય એમ લાગે છે. શું એ પ્રકૃતિધર્મ નહિ ?"
શ્રીકૃષ્ણ બોલ્યા, "ના ભાઈ ! ના ! એનું મુખ્ય કારણ કામ છે. અને એ કામની સામી બાજુનું પાસું ક્રોધ છે. હા, પ્રકૃતિના અને પુરુષના બંનેયના સંયોગે એ વિકાર જન્મે છે. અને જેમ ધુમાડો અગ્નિ અને છાણાના સંયોગે જન્મી એ જ અગ્નિને ઘેરે છે, તેમ તે આત્માને ઘેરી લે છે. એટલે જ આત્મા મૂળે જ્ઞાની હોવા છતાં અજ્ઞાનીની જેમ ઉશ્રુંખલા માર્ગે પ્રવર્તે છે. કામ અને ક્રોધે આખી દુનિયા ઘેરી લીધી છે, છતાં હજુ જાણે ધરાતા નથી. પણ આટલી શક્તિ એમનામાં આવી છે તો આત્માની ઓથે જ એ પણ તારે ભૂલવું ન જોઈએ. એથી જ એને પૂરવા માટે પદાર્થો ગમે તેટલા નાખો પણ અગ્નિની જેમ બધું સ્વાહા થાય તોય એની કદી તૃપ્તિ થતી નથી."
"તને કદાચ શંકા થશે કે કામને આત્મા કેમ નિભાવી લે છે? પણ આત્માએ, જે દેહ સાથે સગપણ બાંધ્યું છે, તેમને એણે કબજામાં લઈ લીધો છે, તેમ મન અને બુદ્ધિ પર પણ છે. તેથી જ એક્લી ક્રિયા રોકવાથી કે કરવાથી કશું કાર્ય સરતું નથી.
તારે એની સાથે જ લડવામાં બહાદુરી વાપરવાની છે. આ યુદ્ધ તો માત્ર નિમિત્ત છે. દુર્યોધન તારો વૈરી નથી પણ એ કામ જ તારો મૂળ વૈરી છે. એને લીધે દુર્યોધન તો બાપડો નિમિત્તરૂપ થયો છે. ખરી રીતે એ કામ જ હણવા લાયક છે. પણ એને માટે પ્રથમ ઈન્દ્રિયોને નિયમબદ્ધ બનાવીશ, તો તને એની સાથે લડતાં ફાવશે. પણ ભૂલજે મા ! આ વૈરીની ચોટલી એમ ઝટ હાથમાં આવે તેમ નથી. ઈન્દ્રિયો તો સૂક્ષ્મ છે જ, પણ એનાથી પર મન અને મનથી પર બુદ્ધિને એનાથીય પર એ દુરાત્મા (કામ) વસે છે. આત્માના શુદ્ધ પ્રકાશનો આધાર લઈ એ દ્વારા એને હણી નાખ. આત્માના અનંતબળ સિવાય એની સામે કશી કારી (ઉપાય) ફાવવાની નથી, પણ આત્માના એ અનંતબળની ભૂમિકા માટે ક્રમેક્રમે ઉપર જવું જોઈએ. જૈનસૂત્રોના શબ્દોમાં તું સમજવા માગતા હો તો ફરીને કહ્યું કે પ્રથમ
| SR No. | 008084 |
| Book Title | Jain Drushtie Gita Darshan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Santbal |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 344 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 19 MB |