Page Text
________________
૧૫૨
ગીતાદર્શન
ઉપજાવતાં (ન ઊપજે એવી કાળજી રાખીને) વિદ્વાન એવા યોગીએ (જાતે) સર્વ કર્મો આચરતાં આચરતાં (અમને પણ એ માર્ગે) પ્રેરવા જોઈએ !
નોંધ : અજ્ઞાનીનો અને જ્ઞાનીનો ફેર એટલો કે અજ્ઞાની આસકિતપૂર્વક કર્મ આચરે છે. એથી એનું કર્મ આત્મમુકિત લાવવાને બદલે આત્મબંધન ઊભાં કરે છે, તેમજ લોકપ્રે૨ક થવાને બદલે લોકબાધક બને છે. જ્યારે જ્ઞાનીનું કર્મ અનાસિકતમય હોઈને એમાં આત્માનું અને જગતનું એકમાત્ર કલ્યાણ જ થાય છે.” ગીતાકારની આ વાત ગળે ઊતરી જાય તેવી છે. આપણે પોતે પણ જે ક્રિયાની પાછળ અનાસક્તિ જાળવી શકીએ છીએ, તે ક્રિયા સાદી કે સામાન્ય હોય તોય આપણને ખૂબ સંતોષદાયક નીવડે છે. જગતને પણ એ ક્રિયા બોજારૂપ નથી થતી, ઊલટી જગત પક્ષેય એ પ્રેરક અને સંતોષપ્રદ બને છે, પણ જ્ઞાન વિના અનાસિકત ઊગે નહિ. જૈન સૂત્રો પણ એમ જ કહે છે.
જૈનસૂત્રોમાં 'લોકસંગ્રહ' શબ્દ ભલે ન દેખાય, પણ એમાં રહેલો સ્થવિરપ્પી મુનિ, એ ગીતાનો યોગયુકત વિદ્વાન જ છે. જૈન સંઘના બંધારણમાં સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક અને શ્રાવિકા એમ બંને આશ્રમોના સાધકોને સાંકળી લીધા છે. ઉપરાંત ચારે વર્ગોના લોકોનો એમાં સમાવેશ છે, એટલે આપોઆપ લોકસંગ્રહ થાય જ છે. હા, એટલું ખરું કે જૈન સૂત્રો સાફ સાફ કહે છે કે "હું આત્મા તરફ જોજે; જગત તરફ ન જોઈશ.” ગીતાકારે પણ ઉપરના છવ્વીસમા શ્લોકમાં એ જ વાત કહી દીધી કે "તું કર્મસંગી અજ્ઞાનીઓમાં બુદ્ધિભેદ ન જન્માવીશ, માત્ર તારા સિદ્ધાંતભણી નજર રાખી કામ કર્યે જજે, એટલે એ લોકોને આપોઆપ તારા ભણી આવવાની પ્રેરણા થશે.” લોકસેવકોએ દેશસેવકોએ કે સમાજસેવકોએ આ વાત બહુ કાળજીપૂર્વક ધારી રાખવાની છે. તેઓ જ્યાં જ્યાં પાછા પડે છે, ત્યાં ઉપર બતાવેલી ગીતાકારની અમૂલ્ય શિખામણનો અનાદર જ મૂળ કારણરૂપે હોય છે; પછી એ શિખામણનો અનાદર જોઈએ તો એમણે ઈરાદાપૂર્વક કર્યો હોય કે અજાણતાં કર્યો હોય ! અવશ્ય એ શિખામણ કડવા ઓસડ જેવી છે ખરી; પરંતુ જેમને ખરે માર્ગે જવું છે એમને એ ઘૂંટીને પીધા વગર છૂટકો જ નથી. સિદ્ધાંતના આગ્રહને બદલે અથવા સત્યના આગ્રહને બદલે માત્ર "અમુક થવું જ જોઈએ” એવા કાર્યનો આગ્રહ લોકોમાં બુદ્ધિભેદ જન્માવે છે. લોકોમાં શાંતિને બદલે અશાંતિ ઊભી કરે છે, પક્ષાપક્ષી વધારે છે, હિંસક સાધનોનો આશ્રય લેવડાવે છે, અને આખરે સેવકને પોતાને પણ નિરાશ થવું પડે છે. ખરું પૂછો તો ઊંડે ઊંડે સેવકમાં કોઈ નામનાની કે કામનાની આડખીલ પડી હોય છે, ત્યારે જ આવું બને
| SR No. | 008084 |
| Book Title | Jain Drushtie Gita Darshan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Santbal |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 344 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 19 MB |