Page Text
________________
૧૪૪
ગીતાદર્શન
(પ્યારા પૃથાનંદન! હવે હું તને યજ્ઞ અને પરબ્રહ્મ સાથે શો સંબંધ છે, તે કહું છું એ સાંભળ્યા પછી યજ્ઞાર્થ કર્મ સિવાયનાં કર્મથી જ બંધન થાય છે. યજ્ઞાર્થ કર્મથી પાપ બંધ થતાં નથી. એટલું જ નહિ પણ એ પરમધ્યેયનું કારણ પણ બને છે. કારણ કે પરંપરા સંબંધથી જોઈએ તો યજ્ઞનો પરબ્રહ્મ સાથે પણ સંબંધ છે. આ વિષે તને શંકા નહિ રહે જો) અન્નથી (લોહી અને લોહીમાંથી વીર્ય બની, વીર્યમાંથી) ભૂતો સંભવે છે. વરસાદથી અન્ન પાકે છે. યજ્ઞથી વરસાદ થાય છે અને યજ્ઞ કર્મજન્ય છે. કર્મ પણ બ્રહ્મ (સંગીપ્રકૃતિ)માંથી ઉપજેલું જાણ. તેમજ એ બ્રહ્મય અક્ષર(શુદ્ધ આત્મા)થી ઊઠેલું છે (એમ સમજ.)માટે-એ રીતે સર્વવ્યાપક બ્રહ્મની હંમેશાં યજ્ઞમાં પ્રતિષ્ઠા રહેલી છે.
એ પ્રમાણે પ્રવર્તેલા ચક્રને જે નથી અનુસરતો, તે ઈદ્રિયરસ લંપટ, પાપમય આયુષ્ય ગાળનારો વ્યર્થ જીવન જીવી રહ્યો છે. (એમ તારે સમજવું).
નોંધ : "અન્ન સમા પ્રાણ” એ લૌકિક કહેવત છે. જૈન સુત્રો પણ કહે છે કે આહાર વિના એક પણ દેહધારીને ચાલતું નથી. વરસાદથી પાકતું અન્ન જ મનુષ્યોનો મુખ્યત્વે ખોરાક છે. એટલે કહે છે કે જો વરસાદની જરૂર હોય, તો વરસાદની ઉત્પત્તિ યજ્ઞથી થાય છે. યજ્ઞ એટલે ધર્મમય પુરુષાર્થ, એવા કર્મથી જન્મે છે કે જે કર્મનો બ્રહ્મ સાથે સંબંધ છે અને એવું બ્રહ્મ, અક્ષર બ્રહ્મ સાથે જોડાયેલું છે. આ રીતે યજ્ઞની સાથે અક્ષર બ્રહ્મનો પણ સંબંધ છે. જ્યાં ને ત્યાં વ્યકત થતું બ્રહ્મ એટલે કે પ્રકૃતિ સાથે જોડાયેલો દેહધારી જીવ, આખા સંસારમાં સર્વ સ્થળે દેખાય છે. જૈન સૂત્રની ભાષામાં કહીએ તો લોકાકાશનો કોઈ પણ ભાગ એવો નથી કે જ્યાં દેહધારી કે તેનું જ્ઞાન ન હોય ! તો પછી યજ્ઞ સાથે એનો તો મુખ્ય સંબંધ જ હોય એ દેખીતું છે.
ધર્મમય પુરુષાર્થ વિશેષ કરીને મનુષ્યને જેટલો સ્વાધીન છે તેટલો બીજા દેહધારીને નથી, માટે એવી અનુકૂળ સામગ્રી પામીને પણ જો એ આ પ્રવર્તેલ ચક્ર(કુદરતી મહાયોજના) ને વફાદાર ન રહે, તો તેનું જીવન પાપમય અને વ્યર્થ જ છે. ઈન્દ્રિય લોલુપ થાય ત્યારે મનુષ્ય કુદરતી મહાયોજનાને ઠોકર મારીને આવો બને છે. "ગીતાકારના આ શબ્દો સાથે જૈન સુત્રોની શૈલીમાં આમ કહી શકાય કે " આત્મા અક્ષર (અવિનાશી) (બ્રહ્મ પ્રકૃતિ) હોવા છતાં ભાવકર્મને લીધે દ્રવ્યકર્મ ધારણ કરે છે. દ્રવ્યકર્મને લીધે કાર્યણશરીર નિર્માયું છે. એ કાર્મણશરીર સાથે રહેલા જીવના પુરુષાર્થથી ક્રિયામાત્ર થાય છે. આવી ક્રિયા વૃષ્ટિ થવામાં પણ
| SR No. | 008084 |
| Book Title | Jain Drushtie Gita Darshan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Santbal |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 344 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 19 MB |