Page Text
________________
૧૪૨
ગીતાદર્શન
(૫) એટલે તમે માત્ર સ્થૂળ કામભોગો મળે, જગતમાં યશ અને પુત્રપરિવારની વૃદ્ધિ થાય કે વૈભવ મળે એથી એમાં ખેંચી ન જશો. કારણ કે એ બધી વસ્તુઓ તમને દેવે દીધી છે; એટલે જે કંઈ ખાઓ, પીઓ કે ભોગવો, તે એમને ચરણે ધરીને ભોગવજો.
દેવને ચરણે ધરવું એટલે કે "આ વસ્તુ મારી છે કે પુત્ર મેં સર્યો છે” એવું અભિમાન ન કરવું.
આવું નિરભિમાનીપણું સત્ય, બ્રહ્મચર્ય, સંયમ અને ત્યાગ તરફ લઈ જાય તે દેખીતું છે અને એનું ફળ મોક્ષમાં જ પરિણમે એ પણ દેખીતું જ છે. એટલે કે "મોક્ષને માટે પુરુષાર્થ કરજો. દિવ્યતાને પણ છેવટે તો તજવાની જ છે.” જે મોક્ષ માટે પુરુષાર્થ કરે એને સાધનનો તોટો નહિ રહે એ સ્વાભાવિક છે એટલે ગીતાકારે ચેતવણી આપી કે "જો જો ! એ દેવોનું છે. માટે જો એમને આપ્યા વગર ભોગવશો તો ચોર ગણાશો." જૈનસૂત્રો આ જ શબ્દોને આવી ઢબે બોલે છે. "બધું સીમંધર સ્વામીનું છે, માટે જે વસ્તુ પર જગતના માણસો માલિકીહક ન ધરાવતાં હોય એવી વસ્તુને પણ આજ્ઞા વગર વાપરવાનો તને અધિકાર નથી. ” આનો અર્થ એ થયો કે અનિવાર્ય જરૂરિયાત વગર કશું ન લેવાય અને એ લીધાં પછી પણ એનો બદલો પરમાર્થ કારણે અપાય. માટે જ્યાં લગી મનુષ્ય અનિવાર્ય જરૂરિયાત વગર જે કંઈ વાપરે છે અને તે અનિવાર્ય જરૂરિયાતનો બદલો પણ પરમાર્થ કાજે નથી વાળતો, ત્યાં લગી તે ચોર કહેવાય છે.
(૬) છેલ્લા મુદ્દામાં એ કહે છે કે જેમણે ઘરબાર વગેરેની મમતા છોડી એવા સંતો યજ્ઞશેષ ખાઈને સર્વ પાપમાંથી છૂટે છે. મતલબ કે તેઓ જ સાચા અર્થમાં યજ્ઞશેષના અધિકારી છે. યજ્ઞની પ્રસાદી વગર સર્વ પાપમાંથી છૂટકારો થતો નથી. માટે ગૃહસ્થાશ્રમીમાત્ર પોતાના માટે જ ન રાંધતાં, જગતને માટે રાંધવું જોઈએ અને પછી તેમાંથી પોતા માટે પ્રસાદીરૂપે લેવું જોઈએ. પોતા માટે જ રાંધેલું ખાવું, એ અન્ન ખાવા બરાબર નથી, પણ પાપ ખાવા બરાબર છે. જૈનસૂત્રોએ આ વસ્તુ વિષે ખૂબ સૂક્ષ્મ રીતે વિચાર્યું છે. તે કહે છે કે "જે સાધુ પોતાને ઉદ્દેશીને રાંધેલું લે છે, તે પાપસાધુ છે, કારણ કે પોતે એ વસ્તુનો માલિક નથી. પોતે તો જગતની વસ્તુમાત્ર પરના માલિકીકનો ત્યાગ કર્યો છે, છતાં આ રીતે લેવું તે એને માટે ઉચિત નથી. જો તે પોતાને ઉદ્દેશીને બનાવેલું છે, તો તો તે તેટલો માલિક થયો. એટલે એણે સંયમી-મોક્ષમાર્ગના પુરુષાર્થીને ત્યાંથી નિરવઘ(
નિષ્પાપ) ખોરાક જે મળે તે લેવો જોઈએ. એમ કરવાથી દેનાર અને
| SR No. | 008084 |
| Book Title | Jain Drushtie Gita Darshan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Santbal |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 344 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 19 MB |