Page Text
________________
અધ્યાય બીજો
૮૧
(વહાલા ભારત ! આ યુદ્ધના પ્રસંગ પૂરતી જ વાત કહી; હું તને એટલેથી જ રોકવા નથી માગતો. આજે અહીં તારી સામે યુદ્ધનો પ્રસંગ છે, પણ યુદ્ધને અંતે કદાચ તારે ફાળે મૃત્યુ આવે કે પરાજય આવે અથવા તે જીવતો રહ્યો તો વિજયના ગૌરવવંતો રાજ્યભોગનો પ્રસંગ આવે, ત્યારે પછી ત્યાં તારે શી રીતે વર્તવું? એનો પણ હું તને રાહ બતાવું છું. મેં તને સર્વ પ્રસંગોમાં સમત્વ રાખવાની વાત તો કરી, પણ એવું સમત્વ કંઈ બાળકના ખેલ નથી. હા કદાચ આફતમાં સમતા રાખી શકાય, પણ પ્રલોભનમાં સમતા રાખવી કઠણ છે. એને માટે તો દઢ ધર્મસાધના જોઈએ, માટે જ હવે હું તને એ સમજાવું છું, પણ જો; પહેલાં તો તને એ કહી દઉં કે) એ (યોગમાર્ગ) માં કરેલી પ્રગતિ કદી અટકી પડતી નથી, તેમ ગમે તેવાં વિઘ્નો આવે તોય એ એને નડી શકતાં નથી, વળી એવા ધર્મનું કિંચિત્ પાલન પણ મહાભયથી ઉગારવા સમર્થ છે.
નોંધઃ લાભાલાભનો વિચાર કર્યા પછી, લાભ જણાય તો જ તેવા માર્ગે જવા માટે ઉત્સાહ આવે છે. એટલે શરૂઆતમાં તેને કર્મયોગનો મહિમા સૌથી પ્રથમ શ્રીકૃષ્ણ મહાત્માએ કહ્યો. સમતાયોગ કહો કે ધર્મ કહો તે બધું સરખું છે. જૈન સૂત્રોમાં પણ ધર્મ અને સમકિત અથવા સમ્યક્ત્વ એક જ અર્થમાં વપરાયાં છે. જૈન સુત્રોમાં ધર્મની વ્યાખ્યા જ એવી વ્યાપક અને સુંદર છે કે સર્વ સ્થળે આબેહુબ લાગુ પડી જાય. તે કહે છે કે વસ્તુનો સ્વભાવ એ જ ધર્મ': આ રીતે આત્માને સ્પર્શ કરે તે આત્મધર્મ. આવા ધર્મનું પાલન નકામું ન જ જાય એ દેખીતું છે. કારણ કે આત્માનો નાશ થતો નથી તો આત્માને સ્પર્શેલી ભાવનાનો કેમ નાશ થાય? એ રીતે જોતાં ગીતાકારનો યોગ એટલે આત્માનું જોડાણ. એ જોડાણ લેશ પણ થયું કે પછી મહાભય રહ્યો જ ક્યાં? કારણ કે અભય એ આત્માનો સ્વભાવ છે. જ્યારે ભય તો દેહભાવ છે. તે ભય) ગમે તેટલો ભયંકર હોય તોય, ત્યાં એનું (આત્મા પાસે) શું ચાલે? જેમકે પવન ગમે તેટલાં ઝાપટાં મારે, તોય એથી આકાશને શું નુકસાન થવાનું? ધર્મને વિપ્ન પણ શાનાં નડે? કારણ કે વિઘ્નો બિચારાં પાર્થિવ રહ્યાં અને ધર્મ તો અપાર્થિવ રહ્યો ત્યાં તો અવળા ગ્રહ કે અનિષ્ટ પણ શું કરી શકે? બહુબહુ તો રોગાદિ આપત્તિઓ કે શસ્ત્રો દેહને ઝૂંટવી શકે પણ તેથી શું થયું? જેમ ઘડો ફૂટવાથી આકાશમાં કશું ઊણું થતું નથી, તેમ ધર્મમાં શું ઊણું થવાનું? સારાંશ કે જૈનસૂત્રો જેમ કહે છે કે ક્ષાયિક સમક્તિ આવ્યા પછી નષ્ટ થતું જ નથી એમ શ્રીકૃષ્ણ મહાત્મા કહે છે કે આ યોગ પ્રાપ્ત થયો કે પછી એ નષ્ટ થતો જ નથી. વળી જેમ કામદેવ જેવા સાધકોને અનેક પ્રકારનાં દેવકૃત કે
| SR No. | 008084 |
| Book Title | Jain Drushtie Gita Darshan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Santbal |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 344 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 19 MB |