Page Text
________________
૭૬
ગીતાદર્શન
શ્રીકણે જ ચઢાવી મેલ્યો હતો. એમાં માલ શો હતો ?) એવા પ્રકારના ન બોલવાના બોલ બોલશે (કે જે તને પાતાળમાંથી ઊંચો કરે) અને તે પણ તારા સામર્થ્યની નિંદા કરતા કરતા (બોલશે, ત્યારે ભલા !) આથી વધુ દુઃખકર તારે માટે બીજું શું હોઈ શકે?
નોંધ: અર્જુનની બધી દલીલોને તોડી પાડવામાં શ્રીકૃષ્ણનું આ છેલ્લું વાકય છે, અને તે એટલું જ સમર્થ છે, સોંસરું ઊતરી જાય તેવું છે. અર્જુન પોતાનું અપમાન સહી શકતો પણ પોતાના ગાંડીવનું કદી નહિ. કારણ કે એને એ પોતાનો સર્વ પ્રાણ માનતો એટલે એ સામર્થ્યની નિંદા કોઈ રીતે સહન કરી શકે તેમ નહોતું અને ન જ સહી શકે તેવી એની સ્થિતિ હતી. એટલે એના અત્યારે થયેલા ઈદ્રિય શોષી શોકના દુ:ખ કરતાં આ દુઃખ હજારોગણું થાય તેમ હતું. લોઢાનો તીક્ષ્ણ કાંટો જે દુઃખ દે તે કરતાં ખરા કારણ વિના કડવાં વેણનો કાંટો હજારોગણું દુઃખ દે, તેમ – જૈન સૂત્રો કહે છે. એ પૂર્ણ અનુભવસિદ્ધ વાકયનો સહુને થોડોઘણો અભ્યાસ હશે. આ મહાભારતના યુદ્ધમાં પણ (ભીમનું કહો કે દ્રૌપદીનું કહો)* એક વાકય જ મુખ્ય કારણ છે. સાધકપક્ષે પણ એમ કહી શકાય કે હજુ જેમના ઉપર લૌકિક દષ્ટિની પ્રગટ કે અપ્રગટપણે અસર પડે છે તેવા સાધકને પોતાના વિરોધીઓ તરફના પોતાની સાધનાના વિશિષ્ટ ગુણને નિંદતાં આવાં વેણ સાંખવાં મહા દુઃખદ છે. જેમ અર્જુનનો મુદો સાચો ખોટો તપાસવાની આ છેલ્લી કસોટી છે, તેમ સાધકપક્ષે પણ જો એ મૂળમાં શિથિલ હોય તો અહીં આવીને આબાદ ફટકો ખાઈ જાય છે, એટલે કે એ નથી સહી શક્તો ને એની સાધના-નૌકા તોફાની વાવાઝોડામાં ઝડપાઈ જાય છે. સાધકનું અહિત વાંચ્છનારા ન જ હોય, એવું નથી. એના વિરોધીઓ ઘણા હોઈ શકે છે, અને જે સાધક જગત આગળ નામાંકિત થયો છે કે થઈ રહ્યો છે તેના ટીકાકારો અને તેજોવધ વાંચનારા તો સંખ્યાબંધ હોઈ શકે છે. એટલું ખરું કે ખરો સાધક એમનાં સાચાખોટા, નિંદા, વિરોધ કે ટીકામાંથી પણ સત્ય શોધી, અસત્યથી વેગળો રહે છે. અને અહિત-વાંચ્છુઓનું પણ ભલું ચાહે છે, આચરે છે અને સર્વત્ર પ્રેમ પાથરે છે. પરંતુ તોય એના ટીકાકારોમાંનો કેટલોક ભાગ એવો હોય છે કે જે એને જીવતાં લગી ઓળખી જ શકતો નથી અને કેટલોક ભાગ અવશ્ય એના પ્રભાવથી હૃદયપલટો પામીને આખરે નિંદકને બદલે પ્રશંસક થઈ જાય છે, પણ એવા
• દુર્યોધન જ્યારે પાંડવોની મયકત શાળામાં પ્રવેશીને ચાલતાં અલિત થયો. ત્યારે "અંધના બેટા અંધ” એમ દ્રૌપદીએ કહ્યું છે એવો જૈન ગ્રંથોમાં ઉલ્લેખ છે. મહાભારતમાં ભીમે એમ કહ્યાનો ઉલ્લેખ છે.
| SR No. | 008084 |
| Book Title | Jain Drushtie Gita Darshan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Santbal |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1995 |
| Total Pages | 344 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Philosophy, & Religion |
| File Size | 19 MB |