________________
ગામડાને પ્યારું ગણશો તો આપણો ઉદ્ધાર થવાનો છે. ૩૫ કરોડની વસ્તીનો મોટો ભાગ ગામડામાં છે. એટલે મોટામાં મોટી વિદ્યાપીઠ ગામડામાં હોવી જોઈએ. નંદનો લાલ ગાયો ચારતા. ગામડામાંથી ઘી, દૂધ, દહીં શહેરમાં ચાલ્યું ન જાય તેની ચોકી રાખતા આ બધાંનો ભાવાર્થ આપણે સમજવાનો છે. વિરમગામના વિદ્યાર્થીઓએ એ ગંધ મારતા તળાવને સુંદર બનાવ્યું. પછી તો ગામે સાથ આપ્યો. ગંદકીનું ધામ હતું. ૪00 માણસો સફાઈ માટે નીકળતા, સ્ત્રીઓ પુરુષો, વકીલો, ડૉક્ટરો બધાં જ આવતાં. મેલેરિયા થયો છે. અહીં પણ તમે એવું શ્રમનું કામ કરી શકો. ખેતરમાં ભલે ના થઈ શકે, પણ સફાઈ રસ્તા ખોદાણ એવું એવું કરી શકશો. ડબકામાં હમણાં શ્રમયજ્ઞ થઈ ગયો. પણ હવે એ ફેશન ના થઈ પડવી જોઈએ. ત્યાં કામ કરીએ અને ઘેર આવીએ ત્યારે પણ શેઠ ના બનીએ. દરેક કામ માટે તૈયાર અને ચપળ છીએ એવી ચેતના જાગૃત રાખીએ. અભ્યાસક્રમ અત્યારે ચાલે છે. તેમાંથી અભ્યાસ ના છૂટી શકે એવી વાત છે. છતાં વિચાર તો રાખવો જોઈએ. એ ક્રમ પણ તમારે સ્થિતિ પ્રમાણે બરાબર તૈયાર કરવો જોઈશે. કારણ કે તમારા વાલીઓ એવી આશા રાખશે. વિદ્યાર્થીઓએ બધાં જ કામથી નિપૂણ રહેવું જોઈએ. કોઈ કામમાં શરમ ના હોવી જોઈએ. તમારી પેઢી ભવિષ્યની ઈમારત છે. બીજા દેશો સારા છે. અને અમે નબળા છીએ એ ખ્યાલ કાઢી નાખજો. પણ એમાંથી જે સારું છે તે લેવામાં વાંધો નથી. બીજાનો બોજો વધારીએ નહિ. પણ બીજાનો બોજો ઓછો કરીએ. એવું શિક્ષણ તમે લેજો. એ શક્તિ ઈશ્વર સિવાય બીજો કોઈ ના આપી શકે. આપણે બધાં તો નિમિત્ત છીએ. તા. ૧૯, ૨૦-૬-૧૯૫ર : તગડી
ધંધૂકાથી નીકળી તગડી આવ્યા. અંતર છ માઈલ હશે. ઉતારો ઉપાશ્રયમાં રાખ્યો હતો. રસ્તે આવતાં સખત પવન સાથે વરસાદ પડ્યો. એટલે બધાંના કપડાં ભીંજાયાં હતા. - રાત્રે ભલગામડાના ખેડૂતોને બોલાવ્યા છે. તેમની સાથે સહકારી જિન, ખેડૂતમંડળ અને આયોજન સંબંધી વાતો કરી.
સાધુતાની પગદંડી