________________
છે. વરસાદ પણ ખેંચાણથી આવે છે. સંતસાધુઓનું આગમન પણ ખેંચાણથી થાય છે. લીંબડી પ્રગતિ કર્યે જાય છે. હવે થોડી અણગમતી વાત કરું. અમે પ્રવચન કરીએ ત્યારે એની એ નાત જોઈએ છીએ. અમારી ક્ષતિ છે. એટલે અસર નથી પાડી શકતા. પછાતવર્ગ સુધરે છે. પછાતવર્ગો સુધરે વાઘરી સુધરે, પણ જે રોજ ધર્મ જ્ઞાન કરનારી પ્રજા નહીં ફેરફાર કરે તો પાછળ રહી જશે. જેને તમે પછાત કહો છો, ખેડૂત કહો છો, તે લોકો આગળ જાય છે. ખેડૂતો એક શેઢા માટે માથાં વાઢે, તે લોકો સેંકડો વીઘાં જમીન આપી દે છે. કાલે બલદાણાનો એક માણસ આવ્યો. ૪૦ વીઘાં જમીન લો. તારી પાસે કેટલી છે ? તો કહે ૬૮, તું શું કરીશ ? મહેનત કરીશ. એક હિરજને ૪૦ વીઘાં આપી. હું ભાવનાની વાત કરું છું. તમે પૂછો ફલાણે કેટલા નોંધાવ્યા એ લોકો નથી પૂછતા. હું કહેવા એ માગું છું કે, જેને તમે નહિ અડવા લાયક ગણો છો. એ લોકોની પ્રગતિ જુઓ તો કોને હલકા કહેવા ? કોને ઊંચા ગણવા ? તે સવાલ છે.
ભગવાન મહાવીરે કહ્યું, જૈન ધર્મ એ કોઈ જ્ઞાતિ કે નાત નથી. જે ગુણોવાળો હોય તે અમારામાં આવી જાય. જ્ઞાતિઓ તો કર્મને લીધે. ‘કમોણો હોય બમન' પણ આપણે તો જ્ઞાતિમાં જ જાતને ઊંચા ગણતા થઈ ગયા અને ધર્મ વિસરી ગયા. તમો નહીં માનો પણ કુદરતને એ મંજૂર નથી. કુદરત એ લોકોને આગળ ધપાવવા માગે છે. પણ તમે ગળિયા બળદ જેવા બેસી રહ્યા છો. જરાય સુધારો કેમ દેખાતો નથી. વ્યસન ન કાઢો, મશીનનો લોટ ખાઓ, હોટેલની ચા પીઓ, વિદેશી કપડાં પહેરો. પણ કંઈ સુધારો નહિ. વ્યાખ્યાન આપીને શું કરવાનું ? લોકો કહે છે ઃ તમે સાધુ એક થાઓ. તમારે એક થવું નથી. અને અમને કહો છો. અમારી જવાબદારી જો કે વધારે છે. તમારે પણ એક થવાની જરૂર છે.
:
પૂ. સંતબાલજીએ કહ્યું કે લગભગ સાડાચાર વરસ પછી આ ઉપાશ્રયમાં આવવાનું થાય છે. અને તે પણ અમારા પરમપૂજ્ય ગુરુદેવની સમીપમાં રહીએ એટલે આ પ્રસંગને હું ધન્ય માનું છું. ગયે વખતે હું આવ્યો ત્યારે ગુલાબચંદ્રજી સ્વામી હયાત હતા, આજે નથી. તેમણે કહ્યું હતું કે ઉપાશ્રયમાં રહો. હિરજનવાસમાં જઈને તેમને ભલે મળો.
૧૧૦
સાધુતાની પગદંડી
