Page Text
________________
માત્ર એ વખતે આપણને અભિમાન ન આવી જાય તેટલું ધ્યાન રાખવાની જરૂર છે. જેમ મા બાળકની ગમે તેટલી ચાકરી કરે છે તોપણ તેને એમ નથી લાગતું કે મેં બાળક માટે દુઃખ વેઠ્યું. ઊલટું એ કષ્ટ એને આહ્લાદ જન્માવે છે. તેને સમર્પણમાં આનંદની છોળો ઊડતી દેખાય છે. બાળક સહેજે ઓછું ખાય તો પાડોશમાં જઈ કહેશે કે મારો છોકરો કંઈ જ ખાતો નથી. વગેરે કહીને તે સમર્પણની ભાવના પ્રગટ કરે છે. આમ આપણને પણ માતૃભાવ રાખીને કોઈ પણ કાર્ય કરીશું તો સમર્પણ આપોઆપ આવી જશે.
સમર્પણની ભાવના પ્રગટાવીએ, અને એ સમર્પણમાંથી આનંદ અને સંતોષ મેળવી લઈએ તો એ ઊગી ઊઠે છે. અને તેનાં ફળ આપણને અને સામાને મળે જ છે. પણ તેની આશા નહિ રાખતાં ફરજ સમજીને કરવું જોઈએ. સમર્પણમાં સામી વ્યક્તિનો ધ્વનિ ઊઠે છે કે કેમ તે પણ ન જોવું જોઈએ; ઊલટું એમ માનવું જોઈએ કે સમર્પવાની તક મળી તે મારાં અહોભાગ્ય છે. આપણને ઘણા લોકો પૂજે ત્યારે પોતાના દોષો આપણને જડતા નથી. અને જનતાની ઉદાર દૃષ્ટિ આપણા દોષને, નાના દોષને આપણે તપાસતા રહેવું જોઈએ. સમર્પણને સારુ એ વાત પણ સમજી લેવાની જરૂર છે કે એવા માણસો હોય છે કે જેમને પાયામાં પુરાવું પડે છે. પાયામાં પુરાવાનું સદ્ભાગ્ય કોઈ વિરલને જ સાંપડે છે. સાચું સમર્પણ આવી ભાવના ઉગાડ્યા સિવાય બનતું નથી. ભાવના ઉગાડવા માટે ઈશ્વરનું શરણ અને તેની પ્રાર્થના જ કામ આવે છે. એ ઈશ્વર બીજો કોઈ નહિ પણ સત્ય, પ્રેમ અને ન્યાય સ્વરૂપે વ્યાપેલો ઈશ્વર સમજવો જોઈએ.
ન્યાય-નીતિ વ્યવહારમાં કેમ ઉતારવાં
પ્રશ્ન ઃ ન્યાય, નીતિ અને ત્યાગની વાતો સાંભળીએ છીએ ત્યારે આ જ સાચો માર્ગ છે એમ સમજાય છે. અંતરમાં પણ એ વાત જ ગોઠે છે. છતાં વ્યવહારમાં એનું આચરણ નથી થતું, તેનું કારણ અને ઉપાય ન બતાવો ?
જવાબ : બહુ અનુભવને અંતે મને એમ લાગ્યું છે કે, મોટે ભાગે માણસ પણ સંયોગાધીન પ્રાણી જેવો હોય છે. જ્યાં ન્યાય, નીતિ અને ત્યાગ તરફ વળેલો ચોક્કસ પ્રકારનો સમૂહ જુએ ત્યાં સામાન્ય માણસનેય આચરણ સહેલું બની જાય છે. તેવી જ રીતે જે સ્થળે અન્યાય, અનીતિ, ભોગ-વિલાસ અને ગંદવાડ ભર્યો હોય ત્યાં મજબૂત માણસ પણ શિથિલ થઈ જાય છે. આજે જ્યાં નજર નાખો ત્યાં લાંચ, અનીતિ, અશ્લીલપણું, દાદાગીરી વગેરે બહુ દેખાય છે, તે કારણે માણસની સામાન્ય ઇચ્છા આચરણમાં કારગત થતી નથી. આ ઉપરથી સમજાય છે કે, જો આપણે
સાધુતાની પગદંડી
૭૪
| SR No. | 008078 |
| Book Title | Sadhuta ni Pagdandi Part 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Patel |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1997 |
| Total Pages | 195 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 11 MB |