Page Text
________________
આ ઉપરથી આપણને એમ લાગશે ખરું કે બે જણે કર્યું એમાં ખોટું શું હતું ? ઊલટું તે સાચું હતું. પેલો એક જ મૂરખ હતો કે તેણે સોનાનાં વાસણ ન લીધાં. પણ આમાં તો એક સિદ્ધાંત સમાયેલો છે. સિદ્ધાંતને રૂપિયા, આના પાઈથી ન મપાય. વાસણ જે સાધન હતું અને સંતોષ કે આનંદ જે સાધ્ય હતું તેને પેલા બે જણે ગૌણ માન્યું. માણસ જો સાધનોના જ વિકાસની ગડભાંજમાં ગૂંચવાઈ જાય તો તેનો સાચો વિકાસ અટકી પડે છે અને પરિણામ એ આવે છે કે આ તત્ત્વ તેના જીવનમાં નાના મોટા દરેક પ્રસંગે આડું આવે છે અને કાયમી અસંતોષ જન્માવે છે. ઘણા માણસો એવા હોય છે કે આખી જિંદગી ઝાવાં મારવામાં જ વેડફી નાખે છે. એક વખત નક્કી કર્યું કે મારી પાસે જો આજીવિકાનું સાધન ઊભું થઈ જાય તો પછી સંતોષ માની લઉં. પછી કંઈ પણ કાળુંધોળું ના કરું. પ્રમાણિક મહેનત કરીને જીવું અને તેમ કરવા છતાં કદાચ પૈસા વધે તો કોઈ સારા કામમાં વાપરી નાખું. આમ વિચાર કરીને એ માણસ યેનકેન પ્રકારેણ એ સ્થિતિ મેળવી લે છે. પછી પેલી વાત યાદ આવે છે; કેમ હવે સંતોષ ? ત્યાં મન દલીલ કરે છે આટલાથી શું થાય ? આટલી કાયમી મૂડી થાય પછી વાત. આમ માણસને જે વસ્તુ મળે છે તેનાથી તે સંતોષ નથી પામતો પણ વધુ મેળવવાનું દુઃખ વહોરે છે. દા.ત. હજાર મળ્યા તેની લિજ્જત નથી ભોગવતો પણ નથી મળ્યા તેવા દસ હજાર મેળવવાની ઉપાધિમાં પડે છે. સાદું મકાન મેળવે છે તેની મોજ નથી માણતો પણ બંગલો નથી મળ્યો તેનું દુઃખ ભોગવ્યા કરે છે, અને આમ આખી જિંદગી કલ્પનાથી ઊભા કરેલા દુ:ખમાં પૂરી કરે છે.
અલબત્ત વિકાસની બાબતમાં માણસે બારણું બંધ ન કરવું જોઈએ. જો એ બંધ થાય તો વિકાસ અટકી જાય. જિજ્ઞાસા એ જીવનનું મહામોલું સોપાન છે, અને એને જીવનના અંત સુધી જાગૃત રાખવું જોઈએ. નવાઈની વાત તો એ છે કે વિકાસ અને જિજ્ઞાસામાં જ માનવીને આળસ ઘેરે છે, કૂક્કા (ધન) મેળવવામાં તો રાતદિન જાગૃતિ રહે છે.
માતા, પિતા, ભાઈ, બહેન વગેરે કુટુંબીઓ પણ વિકાસને તક આપનારાં સાધનો છે. પણ માણસ જો એમાં ગૂંચવાઈ જાય, એની લેતી દેતીમાં જ પુરાઈ જાય તો આગળ નહિ વધી શકે. આ બાબતમાં પશુ સમાજ કરતાં માનવ સમાજ પાછળ રહ્યો છે. એમાં તે કહેવાતાં સગાં સ્નેહીઓનાં જાળાં અને વેલા વેલીઓથી એટલો બધો અટવાઈ ગયો છે કે જિંદગી સુધી બહાર નીકળી શકતો નથી. અને એથી ખરા હૃદયથી પ્રભુ-સ્મરણની વાત પણ એને મોઢે ચઢતી નથી. એને ખ્યાલ પણ નથી કે
સાધુતાની પગદંડી
૬૮
| SR No. | 008078 |
| Book Title | Sadhuta ni Pagdandi Part 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Patel |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1997 |
| Total Pages | 195 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 11 MB |