________________
લડતી જ રહેશે તો જાન અને માલના સંહારનું ભયંકર તાંડવ ચાલ્યા જ કરશે. માટે તેમાંથી બચાવવી જોઈએ. આજે પણ એ પ્રશ્ન કોઈ ને કોઈ સ્વરૂપે ખડો તો છે જ. જ્યાં સુધી અંત૨માં ભેદ પડેલો રહેશે ત્યાં સુધી બીજા અસંખ્ય પાકિસ્તાન ઊભાં થતાં રહેશે. એનો એક માત્ર ઉપાય ચૈતને સ્થાને અદ્વૈતની ભાવના સ્થાપિત કરવાનો છે. આ દિવસે બાપુજીની એ ભાવનાનો વિચાર કરીએ અને જીવનમાં ઉતારવાનો નિશ્ચય કરીએ. તો જ ગાંધીજીને યાદ કર્યા સાર્થક ગણાશે.
• તા. ૩૧-૧-૫૦ : રાયા અને ગાંગડ
કોઠથી વિહાર કરી રાયકા આવ્યા. અહીં લોકો સાથે ખેતીમાં પડતી મુશ્કેલીઓ અંગે ચર્ચા થઈ. ગામમાં તળાવ ખોદાણની ખાસ જરૂર છે.
બપોરના વિહાર કરી રાયકાથી ગાંગડ આવ્યા. અંતર સાડા સાત માઈલ હશે. ઉતારો ધર્મશાળામાં રાખ્યો હતો. ગાંગડ એ નાનકડું સ્ટેટ છે. તેના તાબામાં બાર ગામોનો વહીવટ છે. ઉપરાંત બાર વાંટા છે.
અહીં પણ ખેડૂતોને સંબોધન કરતાં જણાવ્યું કે, જીવનમાં ત્રણ જરૂરી અંગો છે : કૃષિ, વેપાર અને ગોસંવર્ધન-ગોરક્ષા. આ ત્રણે એકબીજાનાં પૂરક છે. ગામનો વાણિયો, ખેડૂતની બધી વ્યવસ્થા ગોઠવી રાખતો. લગ્નમાં કેટલો ખર્ચ થશે, ઉતારો ક્યાં આપશો, સીધું-સામાન બધું તે પૂરું પાડતો. એટલા માટે તેને મહાજન નામ આપ્યું છે.મહાજન એટલે મોટો માણસ. મોટો એટલે ગુણમાં મોટો. પોતે ખવડાવીને પછી ખાય. પણ મહાજનનું ધ્યાન ધીમેધીમે પૈસા તરફ ગયું એટલે તેનું ઊંચું સ્થાન સમાજમાં હતું તે ચાલ્યું ગયું.
તા. ૨-૨-૫૦ : વાલથેરા
ગાંગડથી નીકળી વાલથેરા આવ્યા. અંતર સાડાત્રણ માઈલ હશે. ઉતારો ચોરામાં રાખ્યો હતો. અહીં આજુબાજુના ગામો-ભવાનપુરા, સસંડી વગેરેના લોકોને મળવા બોલાવ્યા હતા. આ બંને ગામ તથા પરામાં મિશન તરફથી હિરજનવાસમાં શાળા ચાલે છે. ગામ જૂના વિચારનું છે.
૧. વાંટા શબ્દ આ તરફ પ્રચલિત છે. મૂળ હિંદી શબ્દ વાંટ વહેંચવું ઉપરથી આવ્યો લાગે છે. જમીનનો અમુક હિસ્સો વહેંચણીમાં આવ્યો હોય તેને વાંટાથી ઓળખે છે.
સાધુતાની પગદંડી
૨૩
