________________
બ્રહ્મચર્ય સાચવી રાખવાની પ્રતિજ્ઞા લેવા માગે છે. મેં ગઈ કાલે એ બંનેને પૂછ્યું હતું. ત્યાર બાદ એ બંનેના વાલીઓને બોલાવી, તેમની સમક્ષ પ્રતિજ્ઞા અંગે ચર્ચા કરી હતી. દરેકની જવાબદારીનો ખ્યાલ આપ્યો હતો. પ્રભાતપ્રાર્થના બાદ જનતા અને તે બધાંઓની સમક્ષ પ્રતિજ્ઞાવિધિની જાણ કરાઈ હતી.
બપોરે ત્રણ વાગ્યે લગ્નવિધિ પૂરો થયા બાદ ભજન-પ્રાર્થના બાદ-નવદંપતીને બ્રહ્મચર્યની પ્રતિજ્ઞા અપાઈ હતી. આ પ્રસંગે જુદા જુદા ધર્મ સંપ્રદાયના ગુરુઓ પણ હાજર હતા. આમ અવનવી રીતે સાદાઈ છતાં ભવ્ય રીતે સમારંભ પૂરો થયો હતો. આમાં છોટુભાઈનો ફાળો મુખ્ય હતો.
(મહારાજશ્રીની હાજરીમાં લગ્નોત્સવ એક વિશિષ્ટતા ગણી શકાય. પરંતુ લગ્નના સંસ્કારમાં પણ કેટલુંક બદલવા જેવું તેમને લાગેલું. ભાઈ સુમંતભાઈ અને સુધાબહેનના લગ્ન પ્રસંગે તેમણે પોતાના વિચારો નીચે પ્રમાણે દર્શાવ્યા હતા.)
આ લખાય છે ત્યારે આજે અહીં વિવાહિત થનાર દંપતીનો વિચાર આવે છે, તે મૂકું છું. તેઓ અત્યારે હરિજનવાસની ઝાડૂથી સાફસૂફી કરીને આવી ગયાં હશે. કાંતણ અને સફાઈ એ બે કામો સમાજના નાના મોટાં અંગો સાથે સંપર્ક સાધવાનાં સાધન તરીકે ઉપયોગી થઈ પડે છે. સમાજનાં બધાં અંગો પોતા સાથે અભિન્ન હોવાં જોઈએ. લગ્ન પ્રવેશ પહેલાં એ યાદી દંપતીના ભાવિજીવનના સળંગ પ્રવાહમાં તરવરી રહે એ આજે તો ખૂબ જરૂરી છે.
વિવાહિત દંપતીને તેમની જવાબદારીઓનો મેં ખ્યાલ આપ્યો હતો. જનતા અને તે બધાંઓની સમક્ષ મેં નિવેદન કર્યું હતું. પ્રતિજ્ઞાવિધિ છપાયો છે. પણ
જ્યાં લગી પ્રતિજ્ઞા અપાઈ નથી ત્યાં લગી હજુ ગંભીરપણે વિચાર કરી લેવાનું મેં સૂચવ્યું છે.
મારે મન લગ્નજીવનમાં અગત્યની બે વસ્તુઓ લાગે છે : (૧) લગ્નજીવન સાથે બ્રહ્મચર્યનું લક્ષ્ય સતત રહેવું જોઈએ. (૨) ધનપૂજાને સ્થાને કર્તવ્યપૂજા પ્રચલિત થવી જોઈએ. આ બંને વસ્તુઓ માટે રામાયણનાં ચિત્રો મને હંમેશાં પ્રેરક જણાય છે. અને તેથી હું આદર્શ ગૃહસ્થાશ્રમની ઝંખનામાં રામાયણને સામે રાખવા ભલામણ કરતો રહું છું.
(વિ.વા. તા. ૧-૩-૫૦માંથી ટૂંકાવીને)
સાધુતાની પગદંડી
