________________
સંસ્કારી બહેન મણિબહેન પણ મળ્યાં છે. અહીં આવ્યા ત્યારે જ એવું નક્કી થયું કે એક દિવસ હરિજન વાસમાં રહેવું અને ત્યાં સભા કરવી. આજે છાત્રાલયમાં રહેશે. તમને બે શબ્દો કહેશે. તેનું તમે આચરણ કરજો.
મુનિશ્રીએ કહ્યું, રાધનપુરમાં આજે ત્રીજો દિવસ છે તે દરમિયાન દાદા જ્યાં રહે છે ત્યાંના લોકોનો ચાહીને તેમના દ્વારા લાભ લઈ રહ્યો છું. સવર્ણ ભાઈબહેનો પણ મોટી સંખ્યામાં આવ્યાં છે. તમો બધાં ભાવનાથી સાંભળવા આવ્યાં છો. હરિજન શબ્દ નરસિંહ મહેતાએ આપેલો શબ્દ છે. એ જૂનાગઢના નાગર હતા પણ સત્સંગ માટે હરિજનોને ત્યાં જતા, તે વખતે ભાન ભૂલી જતા. તે કહેતા હરિજનોને ના અડે તેના ફોગટ ફેરા રે. વાતે તેમનો બહિષ્કાર કર્યો ત્યારે “ભલુ થયું ભાંગી જંજાળ....” ત્યાર પછી દયાનંદ સરસ્વતિ અને સયાજીરાવ ગાયકવાડે પણ પ્રયત્ન કર્યો. પણ પાયાથી કામ ન થયું. અસ્પૃશ્યતા એ હિંદુ ધર્મનું કલંક છે, એ આપણું પાપ છે. એ વાત બાપુજીએ ઉચ્ચારી. ગાંધીજીના જે ભક્ત કહેવાય તે તમારી પાસે આવતા હશે.આભડછેટ મૂળથી નીકળી જાય તે માટે સરકારે સમાનતાનો કાયદો કર્યો, નાગરિક હક્ક સર્વ કોમને માટે સરખા. હવે બાળકો નિશાળમાં એકત્ર બેસે છે, પાણી ભરવાનું પણ સરકારે તો એકત્ર કર્યું છે. તમે બધાં બરાબર જાણતાં હશો કે ભગવાન રામ અને કૃષ્ણની વાતો જાણવા માટે બે ગ્રંથો રામાયણ અને મહાભારત છે. શબરી અને ગૂહ શૂદ્ર હોવા છતાં રામે કેટલી એકતા સાધી હતી ! એ ઉપરથી જણાય છે કે ચારેય વર્ણમાં કોઈ જાતની આભડછેટ નહોતી. એટલું જ નહિ રોટી-બેટી વહેવાર પણ હતો. શાંતનું રાજા મત્સ્યગંધાને પરણ્યા હતા. ગીતામાં પણ ગુણ અને કર્મ પ્રમાણે ચાર વર્ણની વ્યાખ્યા કરી છે. જૈનોમાં મેતરાજ અંત્યજ અને હરિકેશી, ચંડાળ કોમના હતા. એટલે તમો હલકા છો એ વાત મનમાંથી કાઢી નાખજો.
દાદાએ જણાવ્યું કે હું તમને કંઈ કહું તે પહેલાં મહારાજશ્રીએ જે વાતો કરી તેને સમજી લેજો. તેમણે ખૂબ પાયાની વાતો કરી છે. અમે હલકા છીએ આ વાત કાઢી નાખજો. અમે માણસ છીએ, ઉપયોગી માણસ છીએ, મહેનત કરવાની હોય છે, પરસેવો ઊતારીને ખાવાની ટેવ છે, એ ઉત્તમ ગુણ જ્ઞાનપૂર્વક નહિ પણ અનાયાસે તમારામાં આવ્યો છે. જેના હાથમાં શ્રમ છે તેના હાથમાં
સાધુતાની પગદંડી
૧૪૧