Page Text
________________
કેળવણી લેતાં હોત તો આવું ન હોત. બહુ બોલતાં આવડે છે તેને આપણે વિદ્વાન કહીએ છીએ; પણ એવો માણસ જ્ઞાની ન હોઈ શકે. આચરતાં આવડતું હોય તો જ જ્ઞાની કહી શકાય. વિદ્વાન બહારથી દેખાય અને જ્ઞાની અંદરથી દેખાય. અંદરથી દેખાય તે મોટો, પહેલાંના વખતમાં ગુરુ વિદ્યાર્થીને માબાપથી દૂર લઈ જતા અને જ્ઞાન આપતા. ત્યાં પ્રથમ ટેવ પાડવા માટે વારંવાર આજ્ઞા કરતા. જેમ કે આમ કર તેમ કર, પાણી લઈ આવ, લાકડાં લઈ આવ, ભિક્ષા લઈ આવ વગેરે. આમ ૧૨ વરસ સુધી પોતાની સાથે રાખીને ટેવો પાડે. આ વખતે શિષ્ય કોઈ જાતની દલીલ ન કરે. ગુરુ જે કહે તે શ્રદ્ધાથી કર્યા કરે. આમ ટેવો પાડીને મોકલાવેલ વિદ્યાર્થી ગૃહસ્થાશ્રમમાં પડે ત્યારે જેમ જેમ પ્રસંગો પડતા જાય તેમ તેમ તેમાંથી જ્ઞાન થતું જાય. પેલા શિક્ષણને આચારમાં ઉતારવા માટે ગુરુએ પાડેલી પેલી ટેવો કામ આવે. આમ સુંદર રીતે ગૃહસ્થાશ્રમ ચલાવે. પછી ગૃહસ્થાશ્રમમાં નિપુણ થઈ જાય અને બાળબચ્ચાંની જંજાળ (આસક્તિ) કોટે ન વળગી જાય એટલે એ છોડીને બીજા અનુભવ માટે વાનપ્રસ્થી થઈ જાય. એમાં પણ નિપુણ થઈ જાય અને મોટાઈ, ખ્યાતિ વગેરે પ્રશંસક તત્ત્વો પાડી ન દે એટલે એ છોડીને સંન્યાસ સ્વીકારે. સંન્યાસ એટલે પરિવ્રાજકપણું દુનિયાને પોતાની માને તે જ ખરું પરિવ્રાજકપણું.
પોતાની માતાનો દાખલો આપતાં તેમણે જણાવ્યું કે અમે નાના હતા ત્યારે મારી બા ઘણીએ વાતો કરતાં. તેઓ કહેતાં કે નદીમાં સૌથી વહેલો અને પહેલો નહાય તેને વધુ પુણ્ય મળે અને પછી નહાય તો ભાગે પડતું મળે. માટે વહેલા ઊઠો અને પહેલાં નહાઈ આવો. ત્યારે નહોતું સમજાતું પણ એ ટેવ આજે બહુ કામમાં આવે છે.
પોતાના માતાજીએ કહેલી એક છોકરીની વાત કરતાં કહ્યું : એ છોકરીને બૂરી આદત પડેલી. તેને ખાવાનું બનાવી સૌથી પહેલું ખાઈ લેવાની ટેવ પડેલી. મા આ ટેવ ચલાવી લેતી. તે સમજતી કે ગમે તેમ તોય મારી દીકરી છે ને ? પણ પછી છોકરી મોટી થઈ એટલે પરણાવી, સાસરે ગઈ. પણ ત્યાં તો સાસુ મળી વાઘણ જેવી. સહેજસહેજમાં ઘરનાં બધાંયને ધમકાવેએટલે છોડીને થયું કે અહીં સૌથી વહેલું શી રીતે ખાઈશ ? પણ મન તો વલવલાટ કર્યા કરે. એટલે ચૂલા આગળ એક ખૂણામાં બેસે ને પોતાના મોઢાને એક થાપોટ મારે પછી જીભને કહે
આ તો નોય માનું ઘર, છાનીમાની બેસ.” આ ઉપરથી મારી બા કહેવા એ માગતી હતી કે કુટેવો ઘરમાં તો કદાચ ચાલે પણ બહાર ન ચાલે. એટલે ડાહ્યા થઈને ફરો.
૧ ૩૪
સાધુતાની પગદંડી
| SR No. | 008078 |
| Book Title | Sadhuta ni Pagdandi Part 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Patel |
| Publisher | Mahavir Sahitya Prakashan Mandir Ahmedabad |
| Publication Year | 1997 |
| Total Pages | 195 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Religion |
| File Size | 11 MB |