________________
એક દાખલો લઉં. જુઓ ગામમાં લૂંટારા આવ્યા હોય, આપણે બારણાં બંધ કરી અંદર ઘૂસી જઈએ અને બહાર ધીંગાણું ચાલતું હોય તેવા વખતે કહીએ કે બીચારાને મારશો ના. તો એ વીરની હિંસા નહિ કહેવાય; જૈનની અહિંસા પણ નહિ કહેવાય. કાયરની અહિંસા ભલે કહેવાય. અને એ વાત કોઈ માને પણ નહિ. એ તો જ્યારે છાતી કાઢીને મોખરે પહોંચો અને જૈન ગૃહસ્થની રચનાત્મક અહિંસાનો પરચો લૂંટારાને બતાવો, અને પછી કહો કે ન મારશો તો તમારી અસર વિદ્યુતવેગે થશે. જોકે આ બધી વાતો એ ભાઈઓના ગળે ઊતરી નહિ હોય; કારણ કે તેઓ તો નિષેધાત્મક અહિંસાની અને તેય બિનરચનાત્મક વસ્તુથી ટેવાયેલા જણાતા હતા. પણ આ વિચારે તેમના રૂઢમાનસ ૫૨ આંચકો આપ્યો.
અમે બીજા એક ગામે ગયા ત્યાં પણ આ રોઝ અને તીડની વાત પહોંચી ગયેલી. આ મહારાજ તો તીડોને બચાવવાનું કહેતા જ નથી. એવો અર્થ કરી કોઈએ એ તો મારવામાં માને છે એમ પણ ચલાવેલું; એટલે પ્રથમ તો વેપારીઓએ રસ ના લીધો. પણ આ મહારાજ તો બધા વર્ગના રહ્યા એટલે જાગીરદારો, કણબી, કોળી વગેરેએ ખૂબ જ રસ લીધો. તે દરમિયાન અમારે કેટલાક વેપારીઓ સાથે વિગતે વાતો થઈ. ખુલાસો થયો અને તેઓ પસ્તાતા જણાયા. બપો૨ના જાહેરસભા પછી જ્યારે સાંજના અમારે બીજે ગામ જવાનું હતું એટલે તૈયારી કરવા માંડી, પણ હવે તેઓ ખૂબ આગ્રહ કરવા લાગ્યા, બાપજી ! નહિ જવા દઈએ. આજની રાતનો લાભ તો અમને મળવો જ જોઈએ. આપના જેવા સાધુઓ અહીં ક્યારે આવવાના છે ! વગેરે. પણ અમારો કાર્યક્રમ નક્કી હતો, એટલે નાછૂટકે કેટલેક દૂર ગયા પછી તેઓને વળાવીને અમારે પરાણે છૂટા પડવું જ પડ્યું.
૦ તા. ૧૩-૩-૫૧ : જડીયાલી
તા. ૧૪-૩-૫૧ : ધાનેરા
જડીયાલીથી ધાનેરા જવા નીકળ્યા. રસ્તામાં નિર્વાસિતોનું એક પરું આવ્યું સરકારે અહીં નિર્વાસિતોને વસાવ્યા છે અને ખેડવા માટે જમીન વગેરે સાધન પણ આપ્યું છે. આ નિર્વાસિતોએ ભાવભર્યું સુંદર સ્વાગત કર્યું. બાઈઓએ વધામણાં લીધાં. એકલા ચોખાથી જ વધાવાય એવું કંઈ નહિ. આ બાજુ બાજરી પાકે એટલે બાજરી ઉપયોગમાં લીધી હતી. બાજરીનો સાથિયો કાઢ્યો અને એમના હાવભાવ સાથે મીઠડાં લઈને વધાવી. એમના અંત૨માં કેટલો બધો ઉમળકો હતો ! આપણે જેમ રોશનીથી ઝગમગતા દરવાજા કરીએ છીએ તેમ સાધુતાની પગદંડી
૧૨૯