Tattvarthasutra Hindi

SR No.: 008066
Original Sutra Author: Umaswati, Umaswami
Author: Sukhlal Sanghavi
Publisher: Parshwanath Vidyapith
Publication Year: 1976
Total Pages: 444
Language: Hindi
Classification: Book_Devnagari, Philosophy, Religion, Epistemology, Tattvartha Sutra, & Tattvarth
File Size: 9 MB

Page 351

७. १९-३२ ]
व्रत और शील के अतिचार
व्रत व शील के अतिचारों की सख्या तथा नाम-निर्देश
व्रतशीलेषु पञ्च पञ्च यथाक्रमम् । १९ । बन्धवधच्छविच्छेदातिभारारोपणान्नपाननिरोधाः । २० । मिथ्योपदेशर हस्याभ्याख्यानकूटलेख क्रियान्यासापहारसाकार मन्त्रभेदाः । २१ ।
स्तेनप्रयोगतदाहृतादानविरुद्ध राज्यातिक्रमहीनाधिकमानोन्मानप्रतिरूपकव्यवहाराः । २२ ।
परविवाह करणेत्वरपरिगृहीताऽपरिगृहीतागमनानङ्गक्रीडातीव्रकामाभिनिवेशाः । २३ ।
क्षेत्रवास्तु हिरण्यसुवर्णधनधान्यदासीदास कुप्यप्रमाणातिक्रमाः । २४ । ऊर्ध्वाधस्तिर्यग्व्यतिक्रमक्षेत्र वृद्धिस्मृत्यन्तर्धानानि । २५ । आनयन प्रेष्यप्रयोगशब्दरूपानुपातपुद्गलक्षेपाः । २६ । कन्दर्पौत्कुच्यमौखर्यासमीक्ष्याधिकरणोप
भोगाधिकत्वानि । २७ ।
योगदुष्प्रणिधानानादरस्मृत्यनुपस्थापनानि । २८ । अप्रत्यवेक्षिताप्रमार्जितोत्सर्गादाननिक्षेप संस्ता रोपक्रमणानादरस्मृत्य -
नुपस्थापनानि । २९ ॥
सचित्तसम्बद्धसंमिश्राभिषवदुष्पक्वाहाराः । ३० ।
सचित्तनिक्षेपपिधानपरव्यपदेशमात्सर्यकालातिक्रमाः । ३१ ।
जीवितमरणाशंसामित्रानुरागसुखानुबन्धनिदान करणानि । ३२ । व्रतों और शीलों के पाँच-पाँच अतिचार हैं । वे क्रमश: इस प्रकार
हैं :
बन्ध, वध, छविच्छेद, अतिभार का लादना और अन्न-पान का निरोध ये पाँच अतिचार प्रथम अहिसा अणुव्रत के है ।
मिथ्योपदेश, रहस्याभ्याख्यान, कूटलेखक्रिया, न्यासापहार और साकार-मन्त्रभेद ये पाँच अतिचार दूसरे सत्य अणुव्रत के है ।
स्तेनप्रयोग, स्तेनाहृतादान, विरोधी राज्य का अतिक्रम, हीनाधिक मानोन्मान और प्रतिरूपक व्यवहार ये पॉच अतिचार तीसरे अचौर्य अणुव्रत के हैं ।
१८५
परविवाहकरण, इत्वरपरिगृहीतागमन, अपरिगृहीतागमन, अनङ्गक्रीड़ा और तीव्रकामाभिनिवेश ये पाँच अतिचार चौथे ब्रह्मचर्य अणुव्रत के हैं ।
For Private Personal Use Only

Translation AI Generated

7. 19-32]
Excesses of Vows and Conduct
The number and names of excesses of vows and conduct
There are five excesses in vows and conduct respectively. They are as follows:
Bondage, killing, severance of the shadow, imposition of excessive burden, and prohibition of food and drink are the five excesses pertaining to the first vow of non-violence (Ahimsa Anuvrata).
False teachings, concealed explanations, clandestine actions, wrongful appropriations, and distinction in physical mantras are the five excesses related to the second vow of truth (Satya Anuvrata).
Stealing, appropriation of stolen goods, violation of adversarial rule, lesser and greater valuation of self-esteem, and manipulative behaviors are the five excesses concerning the third vow of non-stealing (Achurya Anuvrata).
Engagement in relationships with others, improper movements regarding possessions, movements of unpossessed belongings, participation in sexual play, and intense pursuit of desires are the five excesses associated with the fourth vow of celibacy (Brahmacharya Anuvrata).
Excessive indulgences, wrongfully interpreted expressions, contempt for time, acts of misappropriation, and mixed arrivals are also mentioned.