Pratikramana sutra Abhinava Vivechan Part 1

SR No.: 008043
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Arhant Shrut Prakashan
Publication Year: 2005
Total Pages: 321
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Ritual_text, & Ritual
File Size: 17 MB

Page 198

લોગસ્સ સૂત્ર-શબ્દજ્ઞાન
બોહિલામં બોધિ લાભને
તિત્શયરા - તીર્થંકરો, તીર્થંકરો કિત્તિય-વંદિઅ-મહિયા સ્તવાયેલા, જે-એ - જે આ, જેઓ આ આરુગ્ગ - આરોગ્ય, રોગનો અભાવ સમાહિ-વરું-ઉત્તમં કિંતુ - સર્વોત્કૃષ્ટ - પ્રધાન કે ભાવ સમાધિને આપો ચંદેલુ નિમ્મલયરા - ચંદ્રથી નિર્મળ આઈસ્ચેસુ - આદિત્યોથી, સૂર્યોથી અહિયં - અધિક, વધારે સાગરવર-ગંભીરા - શ્રેષ્ઠ (સ્વયંભૂરમણ) સિદ્ધા-સિદ્ધિ - સિદ્ધો સિદ્ધિને
પયાસયરા
– વિવેચન :
-
-
મે પસીમંતુ - મારા પર પ્રસન્ન થાઓ વંદાયેલા, પૂજાયેલા
ઉત્તમા સિદ્ધા - ઉત્તમ સિદ્ધ થયેલા
-
-
પ્રકાશ કરનારા
૧૯૭
સમુદ્ર કરતા વધુ ગંભીર મમ દિસંતુ - મને આપો.
આવશ્યક સૂત્રના બીજા અધ્યયનરૂપ આ સૂત્રનું વિવેચન અનેક ગ્રંથોને આધારે કરાયું છે - જેમકે - આવશ્યક સૂત્ર, આવશ્યક નિયુક્તિ, આવશ્યક ભાષ્ય, આવશ્યક, ચૂર્ણિ, આવશ્યક વૃત્તિ, યોગશાસ્ત્ર સ્વોપજ્ઞ વૃત્તિ, ષડાવશ્યક બાલાવબોધ, પ્રતિક્રમણસૂત્ર પ્રબોધટીકાપરિશિષ્ટ, લલિતવિસ્તરા ટીકા, સકલાર્હત્ સ્તોત્ર (ત્રિષષ્ઠિ શલાકાપુરુષ ચરિત્ર), અભિધાન ચિંતામણી નામમાલા, ચૈત્યવંદન મહાભાષ્ય, પ્રવચન સારોદ્વાર, લોગસ્સ સૂત્ર સ્વાધ્યાય, દેવવંદન ભાષ્ય, આચાર દિનકર, ઉત્તરાધ્યયનસૂત્ર, ચઉસરણ પયત્રા, ઠાણાંગસૂત્ર, ધર્મસંગ્રહ, પાક્ષિકસૂત્ર વૃત્તિ, તત્ત્વાર્થાધિગમ સૂત્ર અને ટીકા મહાનિસીથ સૂત્ર, સમવાયાંગ સૂત્ર, વંદિત્તુ સૂત્ર ટીકા, નંદીસૂત્ર, રાયપ્પસેણિય સૂત્ર, લોગસ્સે મહાસૂત્ર (જૈનધર્મનો ભક્તિવાદ) લોકપ્રકાશ વગેરે... વગેરે...વગેરે)
-૦- અહીં શબ્દશઃ વિવેચન કરેલ છે. અનેક વિશેષ વિગતો માટે વિશેષ કથન વિભાગ ખાસ જોવો.
♦ લોગસ્સ - લોકના. પણ લોક એટલે શું ?
લોક શબ્દ અનેક અર્થમાં વપરાય છે. તે વાત નવકાર સૂત્ર-૧માં સવ્વ તો શબ્દના વિવેચનમાં પણ કહી છે. જેમ ત્યાં લોકનો અર્થ મનુષ્યલોક કરેલો તેમ અહીં દ્રવ્યલોકને લોક શબ્દથી ગ્રહણ કરવો.
૦ લોક શબ્દના આઠ નિક્ષેપ કહ્યા (૧) નામલોક, (૨) સ્થાપના લોક, (૩) દ્રવ્યલોક, (૪) ક્ષેત્રલોક, (૫) કાળલોક, (૬) ભવલોક, (૭) ભાવલોક, (૮) પર્યાયલોક. આ આઠમાં નામલોક અને સ્થાપના લોકનો અર્થ સરળ છે. જેમકે કોઈનું લોક એવું નામ હોય તે નામલોક અને કોઈ પદાર્થની સ્થાપના લોકરૂપે કરાય તે સ્થાપનાલોક કહેવાય છે.
(૩) દ્રવ્યલોક :- દ્રવ્યથી લોક પંચાસ્તિકાયાત્મક છે. રૂપી-અરૂપી, સપ્રદેશીઅપ્રદેશી, નિત્ય-અનિત્ય, જીવ-અજીવરૂપ છ દ્રવ્યને દ્રવ્યલોક કહ્યો છે. જેનો વિસ્તાર આ જ વિવેચનમાં આગળ કરેલ છે.
(૪) ક્ષેત્રલોક :- ક્ષેત્રથી લોક અસંખ્યાત કોટાકોટિ યોજન પ્રમાણ છે. ઉર્ધ્વ, અધો, તીર્છા એમ વિશિષ્ટ સંસ્થાનો - સ્થાનોવાળા આકાશના પ્રદેશો તેને ક્ષેત્રલોક કહે