Page Text
________________
૧૫૪
પ્રતિક્રમણસૂત્ર વિવેચન-૧
(આ વિરાધના કઈ રીતે થઈ હોય ? તે જણાવાતા આગળ કહે છે)
મારા વડે (એ જીવો) ઠોકર મરાયા હોય, ધૂળ વડે ઢંકાયા હોય, ભૂમિ સાથે ઘસાયા હોય, એકબીજાને ભેગા કરાયા હોય (શરીરો અફળાવાયા હોય), થોડાં સ્પર્શાયા હોય, કષ્ટ ઉપજાવાયુ હોય, ખેદ પમાડયા હોય, ત્રાસ પમાડાયા હોય, એક સ્થાનેથી બીજે સ્થાને ફેરવાયા હોય કે જીવિતથી (પ્રાણથી) છુટા કરાયા હોય.
(ઉક્ત વિરાધના સંબંધી) મારું સઘળું દુષ્કૃત્ (પાપ) મિથ્યા થાઓ.
- શજ્ઞાન :ઇચ્છાકારેણ - ઇચ્છાએ કરી,સ્વઇચ્છાથી ભગવદ્ - હે ભગવંત ! હે પૂજ્યાં સંદિસહ - આજ્ઞા આપો
ઇરિયાવહિયં - ઇર્યાપથમાં,માર્ગે ચાલતા પડિક્કમામિ - હું પાછો વળું છું ઇચ્છે - હું ઇચ્છું છું, સ્વીકાર કરું છું ઇચ્છામિ - હું ઇચ્છું છું
પડિક્કમિઉ - પ્રતિક્રમણ કરવાને ઇરિયાવહિયાએ – માર્ગમાં ચાલતા વિરાણાએ - વિરાધના થવાથી ગમણાગમણે - જતાં-આવતાં પાણક્કમણે - પ્રાણી(ત્રસજીવ) ચંપાતા બીયઠ્ઠમણે - બીજ ચંપાતા
હરિયÆમણે - લીલી વનસ્પતિ ચંપાતા ઓસા - ઝાકળબિંદુ
ઉનિંગ - કીડીના દર, કીડિયારું પણગ - સેવાળ દગ - કાચું પાણી
મટ્ટી - માટી મકડા સંતાણા - કરોળિયાના જાળા સંકમણે - ચંપાતા, કચડાતા જે મે - જે કોઈ - મારા વડે જીવા - (એકેન્દ્રિયાદિ) જીવો વિરાડિયા - વિરાધ્યા હોય
એગિંદિયા - એક ઇન્દ્રિયવાળા બેઇંદિયા - બે ઇન્દ્રિયોવાળા તેઇંદિયા - ત્રણ ઇન્દ્રિયવાળા ચઉરિંદિયા - ચાર ઇન્દ્રિયવાળા પંચિંદિયા - પાંચ ઇન્દ્રિયવાળા અભિયા - ઠોકર મરાયા હોય વત્તિયા - ધૂળ વડે ઢંકાયા હોય લેસિયા - ભૂમિ સાથે ઘસાયા હોય સંઘાઇયા - ભેગા કરાયા હોય સંઘટિયા - સ્પર્શ કરાયા હોય પરિયાવિયા - કષ્ટ ઉપજાવાયું હોય કિલામિયા - ખેદ પમાડયો હોય ઉદવિયા - ત્રાસ પમાડાયો હોય ઠાણાઓઠાણ - એક સ્થાનથી બીજે સ્થાને સંકામિયા – મૂકાયા હોય
જીવિયાઓ - જીવિતથી (પ્રાણથી) વવરોવિયા - છુટા કરાયા હોય તસ્સ - તે (વિરાધનાનું).
મિચ્છા - મિથ્યા થાઓ મિ - મારું
દુક્કડ - કુકૃત, પાપ | વિવેચન :- આ એક લઘુપ્રતિક્રમણ સંબંધી સૂત્ર છે. નાનામાં નાની જીવ વિરાધનાને પણ દુષ્કૃત્ય સમજવું અને તે માટે દિલગીર થઈ, આવા પ્રકારના પાપકાર્યથી પાછા ફરવા માટે દઢ થવું તે આ સૂત્રનું હાર્દ છે.
• ઇચ્છાકારેણ :- સ્વ ઇચ્છાથી, સ્વકીય અભિલાષથી, સ્વાભિપ્રાયથી - ઇચ્છાકાર - ઇચ્છાનું કરણ તે ઇચ્છાકાર. જે કાર્ય પોતાની ઇચ્છા, અભિલાષા, મરજીથી થયું હોય તે “ઇચ્છાકાર' કહેવાય “ઇચ્છાકારેણ"એટલે નિજ ઇચ્છાથી, આત્મ
| SR No. | 008043 |
| Book Title | Pratikramana sutra Abhinava Vivechan Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Arhant Shrut Prakashan |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 321 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Ritual_text, & Ritual |
| File Size | 17 MB |