________________
74: Jinabhadra Gani's
[ The first विशेषविषययेति तात्पर्यार्थः । तस्मात् सर्वेषामपि पदानां विवक्षावशतः सामान्यमयो विशेषमयश्च पदार्थों युक्तः, न पुनरेकान्तेनेत्थंभूत एव, अनित्थंभूत एव वेति । कुतः ? इत्याह-"वत्थुस्सेत्यादि" यस्मात् सर्वोऽपि वाच्यस्य वाचकस्य वा वस्तुनः स्वभावः पर्यायापेक्षया विश्वरूपो नानाविधो वर्तते । ततश्च सामान्यविवक्षया घटशब्दः सर्वात्मकत्वात् सर्वेषामपि द्रव्य-गुणक्रियाद्यर्थानां वाचकः, विशेषविवक्षया तु प्रतिचियतरूपत्वाद् य एवास्येह पृथुबुनोदराद्याकारवानर्थो वाच्यतया रूढस्तस्यैव वाचकः। एवमन्योऽपि शब्दो विशेषविवक्षया या यत्र देशादौ यस्यार्थस्य वाचकतया रूढः स तस्य वाचको द्रष्टव्यः। सामान्यविवक्षया तु "सर्वः सर्वस्य वाचकः, सर्व च सर्वस्य वाच्यम्” इत्यनया दिशा सकलं स्वधिया भावनियमिति ।
तदेवं तेन त्रिजगत्स्वरूपवेदिना भगवता श्रीमन्महावीरेण निःशेषपरप्रबोधनोपायकुशलतया तीक्ष्णपरशुनेव निपुणयुक्तिप्रबन्धेन गुपिलवल्लीवितान इव मूलाच्छिनः समस्तोऽपि तस्य तत्समासमपरमकल्याणस्येन्द्रभूतेः संशयः ॥ ५२-५५ (१६००-१६०१-१६०२-१६०३)॥
D. C.-Gautama l you have not followed my exposition of these padas ( sentences). of the Veda. Hence, you have a doubt regarding the soul. Or, you do not know the meaning of these, as well as, of the replaining sentences of the Veda.
Consequently, you raise the following queries in connection with all the sentences of the Veda 1. Just as sabda is the meaning of the sabda (sound) of a
kettle-drum, a tabor, a double drum, etc , 80, is the meaning
of these sentences śruti, i e., śabda ? 2. Is it vijñāna-the vijana which arises and which is asso
ciated with the object connoted by it when the word like
ghata is pronounced ? 8. Do the padas of the Veda mean vastu-bheda of the type
noticed when the word ghata is pronounced; the type, viz., that this connotes en object which has a wide bottom, an expansive belly, eto , and not a piece of cloth ?
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
