________________
प्राकृत व्याकरणे
९३
(अनु.) कदल या शब्दात पुढील स्वरसहित व्यंजनासह आदि स्वराचा ए विकल्पाने
होतो. उदा. केलं.....कयली.
(सूत्र) वेत: कर्णिकारे ।। १६८।। (वृत्ति) कर्णिकारे इत: सस्वरव्यञ्जनेन सह एद् वा भवति। कण्णेरो
कण्णिआरो। (अनु.) कर्णिकार या शब्दात (र्णि मधील) इ चा (पुढील) स्वरसहित व्यंजनासह
विकल्पाने ए होतो. उदा.- कण्णेरो, कण्णिआरो.
(सूत्र) अयौ वैत् ।। १६९।। (वृत्ति) अयिशब्दे आदेः स्वरस्य परेण सस्वरव्यञ्जनेन सह ऐद् वा भवति। ऐ
बीहेमि। अइ उम्मत्तिए। वचनादैकारस्यापि प्राकृते प्रयोगः। (अनु.) अयि या शब्दात पुढील स्वरसहित व्यंजनासह आदि स्वराचा ऐ विकल्पाने
होतो. उदा. ऐ....म्मत्तिए. (ऐ होतो असे) वचन असल्याने प्राकृतात ऐकाराचा सुद्धा प्रयोग (कधी कधी आढळतो असे जाणावे).
(सूत्र) ओत्पूतर-बदर-नवमालिका-नवफलिका-पूगफले ।।१७०।। (वृत्ति) पूतरादिषु आदेः स्वरस्य परेण सस्वरव्यञ्जनेन सह ओद् भवति।
पोरो। बोरं बोरी। नोमालिआ। नोहलिआ। पोप्फलं पोप्फली। (अनु.) पूतर इत्यादि - पूतर, बदर, नवमालिका, नवफलिका, पूगफल शब्दांत
पुढील स्वरसहित व्यंजनासह आदि स्वराचा ओ होतो. उदा. पोरो....पोप्फली.
(सूत्र) न वा मयूख-लवण-चतुर्गुण-चतुर्थ-चतुर्दश-चतुर्वार
सुकुमार-कुतूहलोदूखलोलूखले ।। १७१।।
१ भी धातूचा आदेश (सू.४.५३)। ३ बदरी।
२ उन्मत्तिके। ४ पूगफल।
