________________
प्राकृत व्याकरणे
(सूत्र) घवृद्धेर्वा ।। ६८।। (वृत्ति) घनिमित्तो यो वृद्धिरूप आकारस्तस्यादिभूतस्य अद् वा भवति।
पवहो? पवाहो। पहरो पहारो। पयरो पयारो। प्रकारः प्रचारो वा।
पत्थवो पत्थावो। क्वचिन्न भवति। रागः। राओ। (अनु.) घञ् प्रत्यय लागण्यामुळे वृद्धीच्या स्वरूपात जो आकार येतो, तो आदि
असताना, त्याचा विकल्पाने अ होतो. उदा. पवहो... पहारो; पयरो पयारो, (यांचे मूळ संस्कृत शब्द असे:-) प्रकार किंवा प्रचार ; पत्थवो, पत्थावो. क्वचित् (अशा आ चा अ विकल्पाने) होत नाही. उदा. राग: राओ.
(सूत्र) महाराष्ट्रे ।। ६९।। (वृत्ति) महाराष्ट्रशब्दे आदेराकारस्य अद् भवति। मरहटुं। मरहट्ठो। (अनु.) महाराष्ट्र या शब्दात, आदि आ चा अ होतो. उदा. मरहट्ठ, मरहट्ठो.
(सूत्र) मांसादिष्वनुस्वारे ।। ७०।। (वृत्ति) मांसप्रकारेषु अनुस्वारे सति आदेरात: अद् भवति। मंसं। पंसू।
पंसणो। कंसं कंसिओ। वंसिओ। पंडवो। संसिद्धिओ। संजत्तिओ। अनुस्वार इति किम्। मासं। पासू। मांस। पांसु। पांसन। कांस्य।
कांसिक। वांशिक। पाण्डव। सांसिद्धिक। सांयात्रिक। इत्यादि। (अनु.) मांस (इत्यादि) प्रकारच्या शब्दांत, अनुस्वार असताना, आदि आ चा अ
होतो. उदा. मंसं... संजत्तिओ. अनुस्वार असताना, असे का म्हटले आहे ? (कारण जर या अनुस्वाराचा लोप १.२९ नुसार केला असेल, तर आ चा अ होत नाही. उदा.) मासं, पासू. (वरील शब्दांचे मूळ संस्कृत शब्द क्रमाने असे:-) मांस...सांयात्रिक, इत्यादि.
१ प्रवाह
२ प्रहार
३ प्रस्ताव
