________________
प्राकृत व्याकरणे
तो स्त्रीलिंगातही (वापरला जातो. उदा.) एसा अच्छी. (इतर उदाहरणे :-) चक्खू...लोअणाई. वचन, इत्यादि शब्द असे :वयणा...भायणाई, इत्यादि; असे हे वचन, इत्यादि शब्द आहेत. (परंतु) नेत्ता...कमलाई, इत्यादि (पुल्लिंगी तसेच नपुं. रूपे) मात्र संस्कृतप्रमाणेच सिद्ध झालेली आहेत.
(सूत्र) गुणाद्या: क्लीबे वा ।। ३४।। (वृत्ति) गुणादय: क्लीबे वा प्रयोक्तव्याः। गुणाई गुणा । विहवेहि गुणा
मग्गन्ति। देवाणि देवा। बिन्दूई बिन्दुणो। खग्गं खग्गो। मंडलग्गं
मंडलग्गो। कररुहं कररुहो। रुक्खाई रुक्खा। इत्यादि। इति गुणादयः। (अनु.) गुण इत्यादि शब्द विकल्पाने नपुंसकलिंगात योजावेत. उदा. गुणाई...
रुक्खा, इत्यादि; असे हे गुण, इत्यादि शब्द आहेत.
(सूत्र) वेमाजल्याद्याः स्त्रियाम् ।। ३५।। (वृत्ति) इमान्ता अञ्जल्यादयश्च शब्दाः स्त्रियां वा प्रयोक्तव्याः। एसा
गरिमा एस गरिमा। एसा महिमा एस महिमा। एसा निल्लज्जिमा एस निल्लज्जिमा। एसा धुत्तिमा एस धुत्तिमा। अञ्जल्यादि। एसा५ अञ्जली एस अञ्जली। पिट्ठी पिटुं। पृष्ठमित्वे कृते स्त्रियामेवेत्यन्ये। अच्छी अच्छिं। पण्हा पण्हो। चोरिआ चोरि । एवं कुच्छी। बली। निही। विही। रस्सी। गंठी। इत्यञ्जल्यादयः। गा गो इति तु गुण
२ विभवैः गुणाः मृग्यन्ते (तसेच या सूत्रावरील टीपही पहा) ३ क्रमाने मूळ शब्द असे- देव, बिन्दु, खग, मंडलाग्र, कररुह, वृक्ष.
रूपे सारखीच होत असल्याने, एसा व एस ही सर्वनामाची रूपे वापरून पुल्लिंग व स्त्रीलिंग दाखविले आहे. इथले शब्द क्रमाने असे :- गरिमन्, महिमन्, निर्लज्ज,
धूर्त. ५ एसा व एस यांचा उपयोग स्त्रीलिंग व पुल्लिंग दाखविण्यासाठी आहे. ६ पृष्ठ ७ क्रमाने - अक्षि, प्रश्न, चौर्य ८ क्रमाने- कुक्षि, बलि, निधि, विधि, रश्मि, ग्रंथि। ९ गर्ता, गर्त (२.३५ पहा)
