________________
प्राकृत व्याकरणे
४३
पई। वच्छाओ। मुद्धाइ३ । मुद्धाए। महइ५। महए। बहुलाधिकारात्
क्वचिद् एकपदेऽपि। काहिइ काही। बिइओ बीओ। (अनु.) संस्कृत (व्याकरणा) मध्ये सांगितलेले सर्व संधि प्राकृतमध्ये दोन पदांत
व्यवस्थित विभाषेने होतात. उदा. वासेसी.. ..साउ-उअयं. (सूत्रात) दोन पदांत (संधि होतो), असे का म्हटले आहे ? (कारण एकाच पदातील दोन स्वरांत प्राय: संधि होत नाही. उदा.) पाओ.. ..महए. तथापि बहुलचा अधिकार असल्याने, क्वचित् एका पदातही (दोन स्वरांत संधि होतो. उदा.) काहिइ.. ..बीओ.
(सूत्र) न युवर्णस्यास्वे ।। ६।। (वृत्ति) इवर्णस्य च उवर्णस्य च अस्वे वर्णे परे सन्धिर्न भवति।
न वेरिवग्गे वि अवयासो। वन्दामि१० अज-वरं। दणुइन्द११ रुहिर-लित्तो, सहइ उइन्दो नह-प्पहावलि-अरुणो। संझा-वहु-अवऊढो, णव-वारिहरो व्व विजुला-पडिभिन्नो ।।१।। युवर्णस्येति किम् ? गढोअर१२ तामरसाणसारिणी भमर-पन्ति व्व॥२॥
अस्व इति किम् ? पुहवीसो१३। (अनु.) इ-वर्ण आणि उ-वर्ण यांच्यापुढे विजातीय स्वर आला असताना, संधि
१ पति २ वत्स, वृक्ष वा वक्षस् चे पंचमी एकवचन आहे. ३, ४ 'मुग्धा' चे तृतीया इत्यादीचे एकवचन आहे ५, ६ मह हा कांक्ष् धातूचा आदेश आहे (४.१९२); वर्तमानकाळ तृ.पु.ए.व. ७ कर धातूचे भविष्यकाळ तृ.पु.ए.व.
८ द्वितीय ९ न वैरिवर्गेप्यऽवकाशः।
१० वन्दे आर्य-वज्रम्। ११ दनुजेन्द्ररुधिरलिप्त: शोभते उपेन्द्रो नखप्रभावल्यरुणः।
सन्ध्यावधूपगूढो नववारिधर इव विद्युत्प्रतिभिन्नः।। १२ गूढोदर-तामरसानुसारिणी भ्रमरपंक्तिरिव। १३ पुहवी+ईसो (पृथ्वी+ईश)
