________________
प्राकृत व्याकरणे
४१३
देसुच्चाडणु' सिहिकढणु घणकुट्टणु जं लोइ। मंजिट्ठएँ अइरत्तिए सव्वु सहेव्वउँ होइ ।।२।। सोएवारे पर वारिआ पुप्फवईहिँ समाणु।
जग्गेवा पुणु को धरइ जइ सो वेउ पमाणु ।।३।। (अनु.) अपभ्रंश भाषेत तव्य या प्रत्ययाला इएव्वउं, एव्वउं, आणि एवा असे हे
तीन आदेश होतात. उदा. ऍउ...देज्जइ ।।१।।; देसुच्चडणु...होइ ।।२।।; सोएवा...पमाणु ।।३।।.
(सूत्र) क्त्व इ-इउ-इवि-अवयः ।। ४३९।। (वृत्ति) अपभ्रंशे क्त्वाप्रत्ययस्य इ इउ इवि अवि इत्येते चत्वार आदेशा
भवन्ति। इ। हिअडारे जइ वेरिअ घणा तो किं अब्भि चडाहुं। अम्हहं बे हत्थडा जइ पुणु मारि मराहुं ।।१।। इउ। गय-घड भजिउ जन्ति (४.३९५.५)। इवि। रक्खइ सा विसहारिणी बे कर चुम्बिवि जीउ। पडिबिम्बिअ-मुंजालु जलु जेहिँ अडोहिउ पीउ ।।२।। अवि। बाह५ विछोडवि जाहि तुहँ हउं तेवइ को दोसु। हिअयट्ठिउ जइ नीसरहि जाणउँ मुञ्ज सरोसु ।।३।।
१ देशोच्चाटनं शिखिक्वथनं घनकुट्टनं यद् लोके।
मञ्जिष्ठया अतिरक्तया सर्वं सोढव्यं भवति ।। स्वपितव्यं परं वारितं पुष्पवतीभिः समानम्।
जागरितव्यं पुनः कः धरति यदि स वेदः प्रमाणम् ।। ३ हृदय यदि वैरिणो घनाः ततः किं अभ्रे (आकाशे)आरोहामः।
___अस्माकं द्वौ हस्तौ यदि पुनः मारयित्वा म्रियामहे ।। ४ रक्षति सा विषहारिणी द्वौ करौ चुम्बित्वा जीवम्।
प्रतिबिम्बितमुञ्जालं जलं याभ्यामनवगाहितं पीतम् ।। ५ बाहू विच्छोट्य याहि त्वं भवतु तथा को दोषः।
हृदयस्थित: यदि नि:सरसि जानामि मुञ्जः सरोषः ।।