________________
४१०
चतुर्थः पादः
होतात ते सुद्धा प्रायः स्वार्थे (प्रत्यय) होतात. उदा. डडअ (अडअ) :फोडेन्ति...अप्पणउँ; येथे (=या उदाहरणात) 'किसलय' इत्यादि सूत्रानुसार, (हृदय शब्दामधील) य चा लोप झालेला आहे. डुल्लअ (उल्लअ):- चूडुल्लउ चुन्नीहोइसइ. डुल्लडड (उल्लअड) :- सामिपसाउ...नीसासु ।।१।।; येथे (=या उदाहरणात) (बाहु-बलुल्लडा या शब्दात) ‘स्यादौ दीर्घह्रस्वौ' या सूत्रानुसार (अन्त्य ह्रस्व स्वराचा) दीर्घ स्वर झाला आहे. याचप्रमाणे:बाहुबलुल्लडउ (असेही होईल); येथे (या उदाहरणात) (उल्ल, अड आणि अ या) तिघांचा संयोग आहे.
(सूत्र) स्त्रियां तदन्ताड्डी: ।। ४३१।। (वृत्ति) अपभ्रंशे स्त्रियां वर्तमानेभ्यः प्राक्तनसूत्रद्वयोक्तप्रत्ययान्तेभ्यो डी: प्रत्ययो
भवति। पहिआ दिटठी गोरडी दिठटी मग्गु निअन्त। अंसूसासेंहि कञ्चुआ तिंतुव्वाण करन्त ।।१।।
एक्क कुडुल्ली पञ्चहिँ रुद्धी (४.३७९.१)। (अनु.) अपभ्रंश भाषेत मागील दोन सूत्रांत (=४.४२९-४३०) सांगितलेल्या
प्रत्ययांनी अन्त पावणाऱ्या (आणि) स्त्रीलिंगात असणाऱ्या शब्दांपुढे डित् ई प्रत्यय येतो. उदा. पहिआ...करन्त।।१।।; एक्क...रुद्धी.
(सूत्र) आन्तान्ताड्डाः ।। ४३२।। (वृत्ति) अपभ्रंशे स्त्रियां वर्तमानादप्रत्ययान्तप्रत्ययान्तात् डाप्रत्ययो भवति।
ड्यपवादः। पिउ आइउ सुअ वत्तडी झुणि कन्नडइ पइट्ठ। तहाँ विरहहाँ नासन्तअहाँ धूलडिआ वि न दिट्ठ ।।१।।
१ पथिक दृष्टा गौरी दृष्टा मार्गमवलोकयन्ती।
अश्रूच्छ्वासैः कञ्चुकं तिमितोद्वानं (=आर्द्रशुष्कं) कुर्वती ।। २ प्रिय आयातः श्रुता वार्ता ध्वनिः कर्णे प्रविष्टः।
तस्य विरहस्य नश्यत: धूलिरपि न दृष्टा ।।
